Sociaal zijn heeft ook een grens

Delen:

In 2008 en 2009 is er veel te doen geweest om bezuinigingen in de gesubsidieerde rechtsbijstand. Veel advocaten gaven te kennen te twijfelen of men het, gelet op die bezuinigingen, nog wel verantwoord vond zaken op toevoegingsbasis te doen.

De laatste tijd worden steeds meer de gevolgen van een aantal bezuinigingsmaatregelen duidelijk. Hoewel er heel veel over te zeggen is zal ik in deze blog mijn opwinding beperken tot een paar voorbeelden.

Mijn kantoorgenoot Peter Drenth vroeg mij van-de-week hoe vaak ik de rekening van de dokter of de tandarts betaal. Nooit dus. Die deskundigheid wordt direct gefinancierd door de verzekeringsmaatschappij. Als er een eigen bijdrage of andere reden is dat de klant zelf moet betalen stuurt de verzekeraar de klant een brief. Het incassorisico ligt niet bij de arts. Bij advocaten, zeker bij hen die mensen helpen op basis van gefinancierde rechtshulp ligt dat anders. Dit ondanks dat er ook op dit terrein een verantwoordelijkheid op de staat rust om ervoor te zorgen dat noodzakelijk geachte voorzieningen, in de vorm van rechtshulp, aan het publiek worden geboden.

Van kantoorgenoten begrijp ik dat in civiele en bestuurszaken de griffie de nota direct naar de advocaat stuurt. Op de vraag waarom het incassorisico hiervan bij de advocaat moet liggen en niet bij de rechtzoekende is niet echt een goed antwoord te bedenken anders dan dat de rechtbank het wel makkelijker zal vinden een en ander via een rekening courant van het advocatenkantoor te incasseren. Het lijkt inderdaad in een groot aantal gevallen lastiger te incasseren bij justitiabelen dan bij advocaten. Daar heeft de magistratuur dus geen zin in.

Wanneer een advocaat zich wil inzetten voor de minder bedeelden, of om met Marcel van Dam te spreken, de onrendabelen, wordt t probleem nog duidelijker. Clienten die in aanmerking komen voor een toevoeging moeten afhankelijk van de hoogte van hun inkomen een eigen bijdrage betalen. Dat kan oplopen tot 750 euro. Hoewel de overheid vindt dat deze rechtzoekenden aanspraak moeten kunnen maken op subsidie voor het product rechtshulp vindt men kennelijk tevens dat het incasso-risico niet op de overheid mag rusten, maar op de advocaat.

Deze risico s zijn in de achterliggende periode alleen maar groter geworden en niet alleen door de economische crisis. Ik zal een voorbeeld geven. Tot niet zo heel lang geleden behoefden de mensen die zich met een strafzaak geconfronteerd zagen en die in de laagste inkomstencategorie zaten geen eigen bijdrage te betalen. Inmiddels geldt dat ook zij op zijn minst 100 euro moeten betalen. Juist ten aanzien van de mensen met de laagste inkomens zal gelden dat het incasso-risico het grootste is. En dan heb ik het niet alleen over de daklozen, de illegalen en de verslaafden, maar ook gewoon over de mensen die ieder dubbeltje moeten omdraaien en elke week opnieuw maar hopen dat ze alle monden kunnen vullen. Ik begrijp best dat de overheid de incasso s terzake het liefste vermijdt. En ja, dat risico is dus ook maar bij de advocaat neergelegd. Er zijn mensen die dan denken:””ach wat is 100 euro voor een advocaat””, maar zoals gezegd gaat het in de eerste plaats ook om grotere bedragen. In de tweede plaats geldt ook hier de kracht van de grote getallen. Er zijn nu eenmaal kantoren die met een sociaal hart niet een enkele toevoegingszaak doen, maar voor wie het een werkelijk groot deel van de praktijk is. En dan tikken ook die kleine bedragen flink aan, zeker als men zich realiseert dat de vergoedingen, waar ook al op bezuinigd is, niet bepaald als een vetpot kunnen worden bestempeld.

Een ander probleem waar veel rechtzoekenden tegen aanlopen is dat gedetineerden en tbs-ers, die over het algemeen toch niet echt over een dikke portemonnee en/of juridische kennis beschikken, voor steeds meer zaken waarover zij zich willen beklagen bij de commissie van toezicht geen toevoeging meer kunnen krijgen. Nu, opeens in de meer recent achterliggende periode, is de Raad voor Rechtsbijstand kennelijk tot een soort van voortschrijdend inzicht gekomen dat deze groep van justitiabelen toch wel zelf in staat kan worden geacht om beklag- en beroepsprocedures te voeren. Zal dit los te zien zijn van de wil om te bezuinigen?

Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen, maar mogelijk is de boodschap wel duidelijk. Tot dusverre heeft ons kantoor altijd getracht een sociaal gezicht te bewaren, ondanks dat er zo af en toe discussie s opkwamen of we nog wel in dezelfde mate toevoegingszaken moeten doen. Het ziet er naar uit dat, gelet op de bezuiniging en de wijze waarop de overheid haar verantwoordelijk in ieder geval voor de incasso s op het bordje van de advocatuur legt, dit opnieuw op de agenda moet worden gezet. Dat is jammer en toch ook wel erg teleurstellend als we weten dat het voorgaande allemaal kan bestaan onder een staatssecretaris met een rood hart, althans vanuit de rode hoek, de PVDA.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Ook interessant:

Scroll naar boven