In Frankrijk schijnt het zo te zijn dat als je met je schoen in de hondenpoep trapt, dat geluk brengt, tenzij het met je rechterschoen is, want dan brengt het ongeluk. Met blote voeten geeft het altijd ongeluk, weet ik uit ervaring. Bij het gerechtshof aan het IJdok heerst ander bijgeloof. Het gerechtsbestuur aldaar heeft de stellige overtuiging dat staande advocaten corona verspreiden en zittende niet. Staande advocaten-generaal trouwens ook.
Het viel me al op bij de eerste coronagolf – of was het nou de tweede, of de derde? Ik raak een beetje de tel kwijt. Klein proformaatje, ik haalde diep adem, rechtte mijn rug, stond op om mijn contrabas wat meer klankkast te geven en met enig volume mijn argumenten naar voren te brengen; maar toen zei de voorzitter: “Wilt u blijven zitten?”
Pardon?
“Ja – corona. U weet wel.”
Nou ben ik niet zo van jeweetwel, ik ben meer zo’n watdenkjewel-mannetje, dus ik sputterde wat, zoals buitenboordmotoren van speedboten dat ook wel doen, voordat ze racen gaan. Maar de voorzitter was onverbiddelijk: blijf zitten. Vanwege jeweetwel. Dat wat niet genoemd mag worden. De AG knikte me begrijpend toe, die leed duidelijk met me mee. Ik ging weer zitten.
Magische bescherming
De regel is volstrekt quatsch. Ik heb er nou een paar keer een punt van gemaakt, en één keer heeft een voorzitter me uitgelegd waarom deze regel is ingevoerd: dat schijnt te zijn omdat als je staat, je over de plastic schotten heen ademt waar je cliënt naast zit. De schotten geven naar het idee van het Amsterdamse hof een magische bescherming tegen virusdeeltjes die lichter en kleiner dan rook zich over de hele ruimte verspreiden. Jaja.
Het gerechtshof gaat er volledig aan voorbij dat ik diezelfde cliënt in het half uur ervoor nog uitgebreid op armafstand gesproken heb en we elkaars adem al ieder tot de onze hebben gemaakt – dus hoezo, schotten?
Ook zonder cliënt
Maar het is nog gekker, het komt regelmatig voor dat ik sta, pardon zit te pleiten terwijl er géén cliënt naast me zit, omdat die ziek is, geen zin heeft of verstek heeft laten gaan. Ook dan moet ik blijven zitten, kennelijk omdat onzichtbare cliënten ook besmet kunnen worden.
Of omdat het gerechtshof denkt dat staande mensen wel ademen, en zittende mensen niet. Ik denk dat ook wel eens.
En dat is nog niet eens het gekst. Het gekste is dat ik vijf kilometer verderop in Amsterdam, bij mijn lievelingsrechtbank aan de Parnassusweg, wél gewoon mag staan. Ik doe dat graag, ik vind het een teken van respect en het komt mijn voordracht ten goede. Zittend pleiten vind ik zoiets als zittend plassen: dat doe je niet, als man zijnde. Maar goed, ik wil ook geen ruzie met raadsheren die denken dat ik een heks ben, dus ik laat ze gaarsoppen, daar aan het IJ. Meestal dan.
Regel opgeheven
Ergens in de zomer kwam ik weer eenzaam op een zitting en legde ik het, staande, weer eens voor aan de kamer. Waarom? Ik ben gevaccineerd, zij zijn gevaccineerd, ik hoest niet, er is geen cliënt, staan hoort en de zitplicht geldt wel aan het IJ, maar weer niet in Alkmaar, in Lelystad, Rotterdam, Utrecht, Arnhem of Den Haag? Hoe kan dit? “Mevrouw Aardema”, smeekte ik, “leg dit voor aan uw bestuur.”
Twee weken later was de regel inderdaad opgeheven. Aardema heeft macht, besloot ik.
Maar nu onlangs in december moest ik opnieuw door de knieën. Onverwacht. Ik moest naar een enkelvoudige zitting, de zaal was zo leeg als een nacht op Mars, de enige andere aanwezigen waren de AG, de griffier en de raadsheer, allen op meters afstand – en cliënt had verstek laten gaan. Ik richtte mij op. “Blijft u zitten alstublieft.”
Wat? Ja. Zit. Af! Regel terug. Waarom dan? Nou ja, jeweetwel. Kewona. Maar in de rechtbank …? Niks mee te maken. Dit is het hof. Onze regels.
IJmikron
Ik weet niet waar dit bijgeloof uit voortkomt. Zijn rechters aan het IJ bejaarder, en daarom voorzichtiger? Breekbaarder? Heerst aan het hof een andere variant – IJmikron? Heeft het bestuur tarotkaarten gelegd en voorspelde een waarzegster hel en verdoemenis als er een advocaat zou opstaan als een haan nog niet drie keer had gekraaid? Stond dit advies in Harry Potter? Ik weet het gewoon niet. Of zijn ze gewoon veel slimmer aan het IJ? Zelf denken ze van wel, natuurlijk.
Voorlopig vermoed ik dat iemand van het Amsterdamse hof in Frankrijk in de poep heeft gestaan en bij terugkeer las dat dit ongeluk bracht. De enige manier om verder onheil te voorkomen, was door advocaten en aanklagers te verbieden te gaan staan. Collega’s durfden er niets van te zeggen, want ja – niemand zegt ooit dat de keizer geen kleren aan heeft. Voor je het weet heet je wappie.
Volstrekt eigen visie
Wanneer houdt het op? Het is gewoon een beetje gek, zo’n edelachtbaar hof met een volstrekt eigen visie op virusverspreiding. Elke keer dat ik vanwege hun onzinredenering moet zitten ga ik zitten – maar zij staan in hun hemd.
