Tijdens de Werkveldconferentie Eerlijke Griffierechten op 26 september werd de noodzaak van een verlaging van het griffierecht breed onderschreven. “Voor de inschakeling van politie en brandweer is toch ook geen vergoeding verschuldigd?”
Griffierechten zijn te hoog voor vooral de lage vorderingen. Ze zouden, merkte vicevoorzitter van MKB-Nederland Fried Kaanen op, gerelateerd moeten zijn aan de hoogte van de vordering. “Die verhouding is momenteel zoek, in het bijzonder voor vorderingen tot 2.500 euro.”
Ook Henk Naves (Raad voor de Rechtspraak) was kritisch. Hij wees op de grondwettelijk vastgelegde toegang tot het recht. “Elke Nederlander moet zijn recht kunnen halen, onafhankelijk van de dikte van zijn portemonnee.” Waar in het Kamerdebat een budget neutrale oplossing als randvoorwaarde werd geaccepteerd, merkte Naves op dat daarbij vraagtekens mogen worden gezet. Voor de inschakeling van politie en brandweer is immers ook geen vergoeding verschuldigd. Volgens Naves richt de politieke discussie zich nu primair op de kosten, maar laat de maatschappelijke baten – waaronder normhandhaving en het onderhoud van ons collectieve geweten – buiten beschouwing.
De Leidse hoogleraar staats- en bestuursrecht Tom Barkhuysen wees op het risico van eigenrichting als de toegang tot het recht wordt belemmerd. Een WODC-onderzoek naar de motieven om al dan niet naar de rechter te gaan toont onder meer uit dat kosten en belang bij lagere hoofdsommen niet in balans zijn.
Tijs Rotmans (the Pricing Company) pleitte voor een tariefmodel in lijn met de Wet Incasso Kosten. Worden griffierechten gebaseerd op een percentage van de hoofdsom, dan voorkomt dat ongewenste grensgevallen en respecteert het de relatie tussen kosten en belang.
De rechtspraak kan laagdrempeliger worden als het griffierecht afhankelijk wordt gesteld van gedaagde, in plaats van de eiser, aldus een van de sprekers. Vaak is de eiser een rechtspersoon, waarvoor een hoog griffierecht geldt. Als dat bij veroordeling op een natuurlijk persoon, de schuldenaar, wordt verhaald, zou het lagere griffierecht voor natuurlijke personen moeten gelden. In plaats van 476 is dan 226 euro verschuldigd bij een vordering vanaf 500 euro.
Eerlijke griffierechten is een initiatief van Deurwaardersbelangen.Nu, Kredietbank Nederland, Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders, MKB-Nederland, Nederlandse Orde van Advocaten, Verbond van Credit Management Bedrijven, de Vereniging van Incasso- en procesadvocaten en Vereniging Voor Credit Management.
