Rob de Rijck, landelijk coördinerend milieuofficier bij het Functioneel Parket, luidt de noodklok over de aanpak van milieucriminaliteit. Die dreigt volgens hem vast te lopen.
“De aanpak van milieucriminaliteit moet doeltreffender en afschrikwekkender”, zegt landelijk milieuofficier Rob de Rijck in een interview in het nieuwe nummer van Opportuun, het blad van het Openbaar Ministerie. “Een jarenlang onderzoek met duizenden uren werk levert soms een straf op van enkele duizenden euro’s boete. Voor de meeste bedrijven een schijntje. Dat is frustrerend, ook voor de opsporing.” Dat betekent dat het OM aan de bak moet. Maar dat alleen is niet genoeg. De bestuurlijke aanpak heeft volgens De Rijck meer urgentie nodig en hij vindt dat ook moet worden gekeken naar de organisatie van de opsporing.
Rapport ‘De markt de baas’
Uit het recente rapport ‘De markt de baas’ van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV), blijkt dat de aanpak van milieucriminaliteit in Nederland aanzienlijke knelpunten heeft. Het CCV signaleert dat de bestuurlijke handhaving te wensen overlaat, dat opsporing en vervolging te weinig slagvaardig zijn, dat onderzoeken te lang duren en de uiteindelijke sancties vaak niet afschrikwekkend zijn.
Lage straffen
“Je kunt regels maken om de aarde te beschermen, maar als je niet investeert in handhaving worden regels onvoldoende nageleefd. Zeker als er grote winsten te behalen zijn”, zegt De Rijck. Rechters straffen volgens hem vaak laag in vergelijking met het voordeel dat overtreders verdienen, al noemt hij ook voorbeelden van zaken waarin de straffen waar wel afschrikwekkend waren.
Urgentie
De Rijck zegt dat urgentie geboden is. Bij het OM, bij rechters, opsporingsdiensten, maar ook bij bestuurders en toezichthouders. Hij pleit voor meer coherentie in de opsporing, die is nu erg versnipperd doordat allerlei diensten zich ermee bezighouden. “Misschien moeten we, als we de opdracht gaan uitvoeren die de ministers nu op grond van het CCV-rapport hebben gegeven, gezamenlijk kijken of het voordelen biedt om meer voor een BOD-achtige (BOD staat voor bijzondere opsporingsdienst; red.) vorm te kiezen. Kinderporno wordt aangepakt met een centraal gestuurd dedicated team, dat lijkt me voor milieu ook goed.”
Zedenzaken
De Rijck signaleert ook dat milieucapaciteit bij de politie structureel wordt ingezet voor grootschalige onderzoeken of bijvoorbeeld het aanpakken van achterstanden in zedenzaken. “Ik moet eerlijk zijn: als ik generieke recherchechef was, is de kans groot dat ik hetzelfde zou doen. Maar vanuit milieu gezien, moet het gewoon niet gebeuren. Er is altijd iets dat dringender oogt. Maar het milieubelang verdient ook in de opsporing een krachtige stem.”
