Een groep van Nederlands-Amerikaanse advocaten is vanuit New York in actie gekomen voor het behoud van Nederlanderschap. Hun petitie tegen het automatisch verlies van staatsburgerschap wegens een tweede nationaliteit is over de hele wereld als een bom ingeslagen. Binnen twee weken ondertekenden 13.000 mensen de petitie.
Met gemiddeld 1000 handtekening per dag stromen de handtekeningen binnen van Amsterdam tot Heerlen, van Kaapstad tot Shanghai, van Quito tot Sidney. Prominente juristen als Hartkamp, Kortmann, Jessurun d’Oliveira en Barendrecht hebben er hun handtekening ondergezet.
Minister Donner (Binnenlandse zaken) wil de Rijkswet op het Nederlanderschap aanscherpen. Het staatsburgerschap wordt nu écht exclusief: wie Nederlander wil worden, moet zijn bestaande identiteit inleveren. Alle uitzonderingen worden afgeschaft. De voorgestelde regeling is geschreven voor immigranten. Maar een miljoen Nederlanders in het buitenland zijn ‘onbedoeld slachtoffer’. Als zij een buitenlands paspoort krijgen, neemt Nederland ook hun staatsburgerschap af.
“Het is duidelijk dat dit voor veel mensen een zeer emotionele kwestie is”, zegt initiatiefnemer Olav Haazen, advocaat bij Boies, Schiller & Flexner in New York. Mensen willen niet als ‘Nederland onwaardig’ worden afgeschilderd. Leven zonder een paspoort van het land waar men woont en werkt is gewoon onhandig; het doet aan loyaliteit niets af, betoogt hij. Volgens Haazen gaat Nederland al jaren volstrekt onverantwoord om met expats en hun dubbele nationaliteiten. “Men heeft zelfs het lef gehad de Soldaat van Oranje, oorlogsheld Eric Hazelhoff Roelzema, het Nederlanderschap te laten inleveren toen hij Amerikaan werd. De Koningin moest er aan te pas komen om het hem na 35 jaar terug te geven.” De gedachte dat loyaliteit en identiteit per definitie ondeelbaar zijn is een misverstand. Een kind uit een gemengd huwelijk voelt zich verbonden met de nationaliteit van elke ouder, stelt Haazen.
De initiatiefnemers, waaronder ook Jan Joosten (Hughes, Hubbard & Reed) en Helena Sprenger (Sprenger & Associates), wijzen bovendien op de economische kant. “Er zijn 1,1 miljoen Nederlanders in den vreemde”, zegt Joosten. “Zij vormen een sterk netwerk, waar Nederlandse bedrijven, studenten, academici, consulaten en ambassades graag gebruik maken. Dit is cruciaal voor de door minister Rosenthal voorgestane economisch-georiënteerde buitenlandse politiek. De plannen van minister Donner zijn hier moeilijk mee te rijmen.”
Het initiatief heeft inmiddels brede politieke steun gevonden. Jan Pronk (PvdA) en Boris Dittrich en Thom de Graaf (D66) hebben de petitie ondertekend. Ook kopstukken uit regeringspartijen CDA en VVD, waaronder Ruud Lubbers, Herman Wijffels en Joris Voorhoeve, steunen de petitie. Onlangs sprak ook oud-minister van Justitie Hirsch Ballin zich in zijn oratie aan de UvA uit tegen beperking van dubbele nationaliteit.
Inmiddels besteden de advocaten hun werkweek goeddeels aan lobbyen, ingezonden stukken in de pers en radio-interviews in Nederland, Canada en Australië. Al hun werk is op pro deo-basis.
Er is ook een website met relevante achtergrondinformatie: www.nederlanderblijven.nl.
