Opsporingsambtenaren hebben de mogelijkheid om lokmiddelen in te zetten om verdachten op te sporen. Een lokprofiel is zo’n lokmiddel, waarbij een opsporingsambtenaar een nepprofiel aanmaakt van een minderjarig persoon om grooming, kindermisbruik, ronselende loverboys en hun klanten op te sporen.
Uitlokken is tegen principes
In eerste instantie klopt dit. Een lokmiddel is onrechtmatig als de verdachte is gebracht tot ander handelen dan die waarop zijn opzet gericht was. Het moet niet zo zijn dat we mensen dwingen tot het begaan van een strafbaar feit. Zolang aan die voorwaarden en aan proportionaliteit en subsidiariteit wordt voldaan, is een lokmiddel een wettig opsporingsmiddel.
In de wetsgeschiedenis wordt grooming beschreven als het op internetsites of andere groepen benaderen van een kind met als uiteindelijk doel het plegen van seksueel misbruik met dat kind. Grooming is vaak een langdurend proces. Er moet immers een vertrouwensband worden gecreëerd met een kind. Door het te verleiden tot het delen van intimiteiten in de digitale wereld wordt het kind ook vatbaar voor seksueel misbruik in de fysieke wereld.
Artikel 248e Sr
Om grooming aan te pakken werd art. 248e Sr aangepast. Voorheen moest er sprake zijn van een zestienminner die ook echt bestond. Tegenwoordig kan het ook gaan om iemand die zich voordoet als een zestienminner. Het probleem zit echter in de voorbereidende handelingen. Voor een voltooiing van art. 248e Sr is vereist dat de communicatiefase een ontmoeting of het ondernemen van enige handeling tot verwezenlijken van die ontmoeting omvat.
De Hoge Raad heeft tot nu toe de meest ruime opvatting gegeven: ‘het er bij het slachtoffer in chats en sms-berichten herhaaldelijk op aandringen dat er snel een ontmoeting moet plaatsvinden en daarbij het slachtoffer onder druk zetten’, plus ‘het geven van een telefoonnummer aan het slachtoffer’. Het contact hebben op internet met een kind en het daarbij maken van seksuele toespelingen is daarentegen niet strafbaar.
Beschermen
Een poging tot grooming is niet uitgesloten, maar het is wel een gevoelig subject. Dit komt omdat in de literatuur de poging tot voorbereiding niet aannemelijk wordt gevonden. Het zou dan gaan om een voorbereiding tot een voorbereiding. Volgens De Hingh in Computerrecht bevinden we ons langzaam maar zeker op het terrein van de strafbaarstelling van seksuele communicatie.
Ik denk dat we jonge kinderen moeten beschermen tegen zichzelf én anderen, vooral met de toename in gebruik van social media en de anonimiteit daarbij. Tegelijkertijd vraag ik mij af of deze strafbaarstelling te handhaven is. Ik kan lang doorgaan over het IT-rechterlijke aspect in deze situatie, maar daarover meer in mijn volgend artikel. Stay tuned!
