Betere strafmotivering door rechter leidt tot meer begrip en meer acceptatie

Strafvonnissen leiden vaak tot onbegrip. De opgelegde straffen worden door veel mensen vaak niet passend geacht. Wetenschappers gingen na of een betere strafmotivering dit onbegrip kan tegengaan.

Delen:

Betere strafmotivering door rechter leidt tot meer begrip en acceptatie - Mr. online
Foto: Pixabay

Onbegrip over een vonnis ontstaat vaak omdat mensen de redenering van de rechter niet kunnen volgen. En als ze die wel goed kunnen volgen, dan kunnen zij het alsnog – weloverwogen – oneens zijn met de uitkomst van die redenering. Kortom, het vonnis wordt niet geaccepteerd.

Onderzoek

Om het effect van een duidelijke strafmotivering te onderzoeken, deden onderzoekers een experiment. Ze legden twee (enigszins verkorte) vonnissen voor aan 235 leken. Een zaak ging over een overval waarbij met een vuurwapen werd gedreigd. De verdachte kreeg een celstraf van 28 maanden. In de andere zaak (afpersing met dreiging van geweld) werd de verdachte veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 maanden. In het eerste vonnis stond een duidelijke strafmotivering door de rechter, in het tweede geval was juist sprake van een erg onduidelijke motivering.

Duidelijk motiveren helpt

Uit het onderzoek bleek dat een derde van de respondenten de redenering in het duidelijk gemotiveerde vonnis beter begrijpt en daardoor meer begrip heeft voor het vonnis, dan bij de redenering in het onduidelijke vonnis. Duidelijk motiveren helpt dus om onbegrip te bestrijden. Daarnaast bleek dat ook de acceptatie vooruitging als mensen het vonnis goed begrepen. Bijna de helft van de mensen vindt de straftoemeting in het goed gemotiveerde vonnis acceptabeler dan die in het slecht gemotiveerde vonnis.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Henk Elffers (Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving en emeritus hoogleraar empirische bestudering van de strafrechtpleging), Eline Ernst (Openbaar Ministerie) en Albert Klijn (Raad voor de rechtspraak). Het onderzoek Een motief om te motiveren? Het helpt! is gepubliceerd in vakblad PROCES.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven