Advocaat Jurjen Boorsma, die de rubriek ‘Arrest van de maand’ in Mr. verzorgt, vraagt zich in deze blog af wat de rechten zijn van iemand met een stervend familielid met corona, een vaccinofobe ex-partner en/of gewoon een flinke longontsteking.
Wat die tante, kortademige diabete tachtigjarige vader of rokende buurman betreft: slecht nieuws. Uw kans om via de rechter af te dwingen dat betrokkene per omgaande in het ziekenhuis wordt opgenomen en dus hoger op de behandellijst komt dan een tien jaar jongere patiënt, een niet-rokende patiënt of iemand zonder suikerziekte is ongeveer nihil. Medische beslissingen worden door de rechter niet overgedaan.
Een voorbeeld is ECLI:NL:RBBRE:2003:AL2091, een kort geding over een gehandicapte baby die op de intensive care aan de beademing lag en waarvan de artsen besloten dat het kindje niet meer gereanimeerd zou worden. De rechter toetste de beslissing van de artsen marginaal – natuurlijk altijd al bij voorlopige voorzieningen, maar hierin met verwijzing naar HR 28 april 1989, TvGr 1989/51: artsen kunnen niet verplicht worden over te gaan tot medische behandelingen, die geen medisch zinvol doel (meer) dienen.
Kortom: de beslissing van een ziekenhuis om een bepaalde patiënt niet meer te beademen of vanwege leeftijd of conditie en vooruitzichten gewoon niet toe te laten – te laten stikken zogezegd – is eigenlijk niet aan te vechten. God wikt, maar de specialist beschikt en de rechter gaat u niet helpen. Als specialist in het recht zult u dat begrijpen – ook al is het uw eigen vader.
Vaccinzaken
In vaccinzaken straks hebt u meer succes. Dat coronavaccin is er natuurlijk pas over een tijd en komt voor uw oude buurman net te laat – helaas. Je zou natuurlijk willen dat zodra het er eindelijk is de hele bevolking wordt ingeënt, om te beginnen uw dochtertje voor als ze bij opa op bezoek gaat. Helaas is uw ex-partner mordicus tegen vaccineren. Misschien uit geloofsoverwegingen, of fanatieke overtuigingen over homeopathie en ‘onbekende risico’s van vaccins’.
In dit geval zal de rechter u veel sneller tegemoet komen. De advocaat van uw ex zal ongetwijfeld zwaaien met de wisselende jurisprudentie over de Mexicaanse griep van elf jaar geleden, zie bijvoorbeeld ECLI:NL:RBGRO:2009:BK7384 . Een griepje dat niet meer dan een seizoensgriep is, niet direct bedreigend voor kinderen bovendien, is naar nationaal recht niet per definitie een ernstig gevaar dat de rechter noopt om vervangende toestemming voor vaccinatie te geven.
Dat neemt echter niet weg dat andere belangen, zoals bewegingsvrijheid of om bejaarde mensen te kunnen ontmoeten, gelet op het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind doorslaggevend kunnen zijn om toch vervangende toestemming te verlenen. Als het om het rijksvaccinatieprogramma gaat is de jurisprudentie de laatste jaren in het voordeel van vaccinatie, vergelijk bijvoorbeeld ECLI:NL:GHARL:2019:9402.
Bewijsprobleem
En dan nog uw eigen longontsteking. Misschien meent u dat het allemaal de schuld van onze regering is. Was zij niet te laat? Waarom werden de scholen niet twee weken eerder gesloten? Waarom reed het openbaar vervoer nog zo lang door? Waarom is er nooit een groot onder stroom gezet hek om Brabant geplaatst, en waarom is niet iedere zachte-G’er die toch probeerde de Waal over te steken door scherpschutters neergeschoten?
Gezien de jurisprudentie over de veel duidelijker casus Q-koorts (ECLI:NL:RBDHA:2018:15100) heeft u waarschijnlijk een groot bewijsprobleem. U zult moeten aantonen wanneer u precies corona kreeg, en bovendien moeten aantonen dat de overheid toen al van enorme risico’s voor de gehele bevolking op de hoogte was.
Bij de Q-koorts was er nog een ombudsman die het voor de rechtszoekende opnam – maar tevergeefs. Inzake corona tast eenieder in het duister, is de wereld overvallen en is ook de rechtspraak verrast – op moment van schrijven heeft de Raad voor de rechtspraak nét besloten dat de rechtbanken ongeveer op slot gaan.
Dus er zit niks anders op dan uitzieken. Beterschap! Sterkte! U hebt het nodig!
Bekijk alle afleveringen van de (hopelijk zeer tijdelijke) rubriek Coronarecht.
