De afgelopen jaren is steeds meer de aanval geopend op multinationals die niet hun fair share aan winstbelasting zouden betalen. Vrijdag 8 oktober 2021 kan wat mij betreft worden gezien als een mijlpaal in het kader van deze fair share-strijd. Op deze datum werd namelijk door maar liefst 137 landen overeenstemming bereikt over de ‘two-pillar solution’ (ook wel: BEPS 2.0) van de OESO. De tweede pijler van dit akkoord ziet op het realiseren van een effectieve belastingdruk van ten minste 15% op de wereldwinsten van multinationals. Om dit te bewerkstelligen zijn onder meer regels opgenomen met betrekking tot bijheffing. Deze bijheffing komt er kort gezegd op neer dat als bijvoorbeeld Starbucks haar winsten sluist naar de Kaaimaneilanden, en daardoor de effectieve belastingdruk onder de 15% komt, een ander land ook winstbelasting mag heffen om op die wijze de gewenste belastingdruk te bereiken.
De Europese Commissie heeft er na dit OESO-akkoord allesbehalve gras over laten groeien. Op 22 december 2021 werd al een richtlijn voorgesteld ter verwezenlijking van de overeengekomen tweede pijler. Complimenten voor deze ambitieuze houding zijn zeker niet misplaatst, zo vindt ook onze eigen kersverse staatssecretaris Fiscaliteit, Marnix van Rij.
Ambitie omzetten in daden
De Europese Unie neemt aldus het voortouw bij de verwezenlijking van het mondiale minimumtarief. Het OESO-akkoord zelf is overigens niet minder ambitieus; de tweede pijler moet volgens het akkoord in 2023 al in wetgeving zijn omgezet en toepassing gaan vinden. Of deze ambitieuze termijn daadwerkelijk gehaald gaat worden, is echter nog maar de vraag. Op Europees niveau, waar unanieme instemming van de lidstaten met het richtlijnvoorstel is vereist, wordt door een aantal lidstaten namelijk nog tegengas gegeven. Op mondiaal niveau zijn met name vanuit Afrika en vanuit de Verenigde Staten – in het bijzonder uit Republikeinse hoek – tegengeluiden hoorbaar. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
