Slechts drie procent van de familiebedrijven staat na een derde generatiewisseling nog overeind en slechts 30 procent van de familiebedrijven overleeft de eerste generatiewisseling. De voornaamste reden voor bedrijfsconflicten is het gebrek aan vertrouwen vanuit de oudere generatie. Vaak heeft een bedrijf zijn eigen filosofie en werkwijze. Wanneer de nieuwe generatie aan komt kloppen met vernieuwing en innovatie, kunnen belangen op gespannen voet met elkaar komen te staan. Ook de belangenafweging tussen het bedrijfs- en familiebelang is een veelvoorkomende reden voor conflicten. Bij een ingewikkelde communicatie kunnen emoties in het geding komen, waardoor de focus op het zakelijk belang verzwakt of zelfs ten onder gaat. Deze kwetsbare combinatie van privé en werk is in dit soort gevallen de ogenschijnlijke boosdoener.
Familiestatuut
Gelukkig valt hier wel een mouw aan te passen. Bij het maken van de verbinding tussen familie en bedrijf wordt vaak gebruikgemaakt van een familiestatuut. Een dergelijk statuut is een afspraak tussen familieleden over de rol en functie van de onderneming, de invloed van de familie op de onderneming, de kring van aandeelhouders, de overdracht en vererving van aandelen, de bedrijfsopvolging en sleutelposities waarin familieleden binnen de onderneming werkzaam zijn. Een familiestatuut is volgens het huidige bv-recht – omdat familiebedrijven bijna altijd besloten vennootschappen zijn – niet bindend voor de aandeelhouders en het bestuur. Voor de vennootschapsrechtelijke doorwerking van een familiestatuut kan art. 2:192 BW een oplossing bieden. Met dit artikel hebben familie-bv’s namelijk de mogelijkheid om kwaliteitseisen voor aandeelhouders in hun statuten op te nemen. Het aandeelhouderschap kan alleen worden verkregen wanneer de aandeelhouder aan de kwaliteitseis voldoet. Voldoet de aandeelhouder daar niet aan, dan kunnen zijn rechten als aandeelhouder ook worden opgeschort. Zo weet elke familielid waar ze aan toe zijn en waar ze zich aan moeten houden, om zo toekomstige miscommunicaties en onenigheden te voorkomen. Daarnaast komen – dankzij het familiestatuut – het bedrijfs- en familiebelang samen.
