Eerbied voor de edelachtbare

Delen:

rechtbank31Een goede reputatie is een groot goed voor een rechter – overal ter wereld. Maar wat rechters moeten doen om hun reputatie hoog te houden verschilt van land tot land. De verschillen en hun belang zijn door Nuno Garoupa (hoogleraar in Texas en Lissabon) uiteengezet in zijn gloednieuwe boek Judicial Reputation – a comparative theory, dat afgelopen donderdag werd gepresenteerd. Garoupa ging erover in discussie met de Nederlandse rechters Dory Reiling en Heico Kerkmeester.

De presentatie vond plaats in academisch-cultureel centrum Spui25 aan het Amsterdamse Spui. Dat plein wordt wel gezien als het intellectuele hart van Nederland, onder meer dankzij de concentratie aan uitnemende boekhandels. Wellicht waren de grootstedelijke intellectuelen deze warme lenteavond vooral aangetrokken tot de geneugten van de terrassen op het Spui, want de opkomst bij de boekpresentatie was niet overweldigend. De ruim twintig academici die wél waren gekomen hadden duidelijk verstand van het onderwerp. Resultaat: een intiem debat op hoog niveau.

Respect, man!

De UvA-hoogleraar constitutioneel recht Leonard Besselink trad op als moderator en opende de avond. Hij bracht het Wildersproces in herinnering, dat live op televisie werd uitgezonden om de transparantie te vergroten. Dat werkte, kennelijk. Ondanks de pijnlijke wraking in dat proces werd de reputatie van Nederlandse rechters niet nadelig beïnvloed. Integendeel, “studies hebben aangetoond dat het respect voor Nederlandse rechters onder PVV-stemmers daarna is gegroeid,” aldus Besselink.

Politiek, niks mee te maken

Volgens Garoupa laten rechters hun gedrag bepalen door wat hun samenleving van ze vraagt. Daarom kan de rol van de rechter wereldwijd behoorlijk verschillen. In het Anglo-Amerikaans systeem willen rechters graag de economie van dienst zijn, terwijl de focus in continentaal Europa ligt op het bieden van tegenwicht aan de andere staatsmachten. Dáár is de reputatie van een rechter als individu belangrijk, hier de reputatie van rechters als collectief. Dat laatste werd bevestigd door Heico Kerkmeester, raadsheer bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. “Niemand in Nederland weet wie ik ben”, verklaarde hij, “en dat wil ik graag zo houden.”

Garoupa nuanceerde overigens de tegenstelling tussen het civil en het common law systeem. “Het Verenigd Koninkrijk ligt qua rechtersgedrag echt meer aan onze kant van de oceaan.” Tijdens het paneldebat maakte hij de volgende interessante analyse: De laatste 200 jaar waren de Verenigde Staten politiek stabiel, terwijl er in Europa voortdurend van regime werd veranderd. Die stabiliteit gaf Amerikaanse rechters ruimte om zich te mengen in het politiek debat; in Europa laten rechters dat wel uit hun hoofd, want zij willen op geen enkele manier verantwoordelijk worden gehouden voor de politiek. “Vergeet niet”, merkte Garoupa op, “dat alle rechters uit Nazi-Duitsland gewoon konden aanblijven na 1945.”

Gevaar mediation

Boeiende observaties buitelden over elkaar heen tijdens het paneldebat, waarin Garoupa reageerde op vragen van Kerkmeester en Reiling. Zo wees hij erop dat mediators vaak ook gewoon rechters zijn. Aangezien ze als mediator meer kunnen verdienen zal hun voorkeur misschien richting mediation gaan. “Dat kan de reputatie van rechters uithollen”, waarschuwde Garoupa.

Na afloop bleven de aanwezigen nog lang napraten met een glaasje prosecco. Het boek is binnenkort hier verkrijgbaar.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven