De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak hield voor het eerst na verschijning van het rapport over de aanpak van de werkdruk van Jaap Winter een enquête over de werkdruk onder haar leden. De uitkomst ervan is gepubliceerd in het nieuwe nummer van Trema, het ledenblad van de NVvR.
Hogere werkdruk
Gevraagd werd hoe men de persoonlijke werkdruk in vergelijking met één à twee jaar geleden ervaart. Gemiddeld blijkt bijna 40 procent van de respondenten die als hoger te ervaren. Een kleine 52 procent vindt dat het gelijk is gebleven en iets minder dan 9 procent vindt dat de werkdruk lager is.
Vooral bij het Openbaar Ministerie wordt de werkdruk als hoger dan voorheen ervaren: dat is bij 48 procent van de respondenten het geval. Bij de rechtbanken is dat 40 procent, bij de gerechtshoven 29 procent.
PAS-regeling
Bij magistraten die minder werkdruk ervaren is dat deels het gevolg van persoonlijke keuzes en deels door veranderingen in het beleid van de organisatie. Die persoonlijke keuzes zijn bijvoorbeeld het gebruikmaken van de PAS-regeling (Partiële Arbeidsparticipatie Senioren), met pensioen te gaan of doordat men is overgestapt van de staande naar de zittende magistratuur. Ook gaf een rechter aan te zijn gestopt met het opleiden van nieuwe collega’s.
Overleg
NVvR-bestuurslid (en officier van justitie) Alexander Briejer constateert in Trema dat de cijfers “geen fraai beeld” geven. “Natuurlijk hadden we niet de verwachting dat het probleem in een jaar tijd volledig weg zou zijn, maar dat vier van de tien collega’s meldt dat hun problemen groter zijn geworden, baart ons grote zorgen.” De NVvR spreekt binnenkort in het Sectoroverleg Rechterlijke Macht met de Rechtspraak, het Openbaar Ministerie en het ministerie van Justitie en Veiligheid over de aanpak van de werkdruk bij de leden van de rechterlijke macht.
Noodklok
De werkdruk van magistraten wordt al een aantal jaar als zeer hoog ervaren. De NVvR luidde er regelmatig de noodklok over, in 2022 bijvoorbeeld zelfs tweemaal in één maand: eerst omdat bleek dat rechters gemiddeld ruim 33 procent overwerkten, en kort daarna omdat dat percentage voor officieren van justitie met 23 procent ook onaanvaardbaar hoog bleek.
Geen silver bullet
De problematiek speelde een belangrijke rol tijdens de slepende cao-onderhandelingen in 2022/2023 (waarbij zelfs werd gedreigd met een staking). In het voorjaar van 2023 werd in opdracht van de minister en de NVvR Jaap Winter als verkenner werkdruk aangesteld. Die kwam met 32 aanbevelingen; adviezen rond salariëring, opleiding en ondersteuning, maar ook op het gebied van financiën, organisatie-inrichting en de inzet van AI. Bij de presentatie van het rapport merkte Winter op dat er geen ‘silver bullet’ is die alle problemen in één keer oplost. NVvR-voorzitter Marc Fierstra gaf aan dat de NVvR dan ook ging inzetten op volledige implementatie van de adviezen.
