Wouter Veraart, hoogleraar rechtsfilosofie aan de VU, geeft ‘weblectures’ nu de VU volledig op slot is. En dat is even wennen, schrijft hij in deze blog.
“Onze faculteit had de twijfelachtige eer het eerste geval van corona op de VU te kunnen melden. Dat was op 6 maart. De patiënt, een specialist op het terrein van robotrecht, is daar inmiddels van genezen. Een kleine week later, op 12 maart, viel het besluit om alle onderwijsactiviteiten op de VU-campus te staken. Op zondag 15 maart werd dit beleid verder aangescherpt en ging de VU min of meer op slot. Thuiswerken werd verplicht gesteld. Al het onderwijs en alle vergaderingen verlopen inmiddels digitaal.
Hoe reageer je persoonlijk op zo’n uitzonderlijke situatie? Mijn eerste neiging – ik houd niet erg van veranderingen – is om te proberen om de zaken toch zoveel mogelijk op de normale manier te laten doorgaan. Op dit moment geef ik college in het vak Encyclopedie 1, een inleiding in de rechtsfilosofie, dat door ruim 600 eerstejaars rechtenstudenten wordt gevolgd. Vanwege het grote aantal studenten vonden deze colleges dit jaar in de Aula van het Hoofdgebouw plaats. Nu werd mij geadviseerd het hoorcollege thuis, vanachter mijn bureau als ‘weblecture’ op te nemen. Een uitstekende tip, alleen: het duurt even voordat je de juiste technologie hebt ingesteld en het principe van de ‘weblecture’ volledig onder de knie hebt.
Een beetje tegen beter weten in heb ik dinsdagmorgen daarom toch even met de beveiliging van het Hoofdgebouw van de VU gebeld. Zou ik wellicht in een leegstaande collegezaal mijn hoorcollege van deze week digitaal kunnen opnemen, met één jonge docent als toehoorder? Tot mijn verrassing was het antwoord positief. We waren welkom om 11 uur en kregen een onderwijsruimte toegewezen. De korte autorit naar de VU over nagenoeg lege snelwegen was vervreemdend. Ook bij de VU was het volstrekt leeg. Voor de hoofdingang liep alleen Sandro, de docent die mijn enige toehoorder bij het hoorcollege zou zijn.
We gingen de VU binnen. Daar stonden twee gastdames zich in de centrale hal zichtbaar te vervelen. “De VU is gesloten, hoor,” riepen ze ons toe. Overigens bleek de VU-boekhandel wel gewoon open te zijn. Na onze uitleg kregen we toestemming om naar de collegezaal toe te gaan. Daar zoekt Sandro, op veilige corona-afstand, in het midden van de zaal een plekje. In mijn college probeer ik een plaats te geven aan de actualiteit van het moment. Wat zou John Locke, de liberale filosoof uit de tijd van de Verlichting, van deze verregaande inperking van onze burgerlijke vrijheden hebben gevonden? Ik leg uit dat John Locke de maatregelen zou accepteren zolang zij daadwerkelijk nodig zijn om het welzijn van de bevolking te beschermen: zij moeten proportioneel én tijdelijk zijn. Zodra de situatie het toelaat, moeten de beperkende maatregelen weer geleidelijk worden opgeheven. Ook het hamsteren komt ter sprake. In de natuurtoestand – een situatie zonder positief recht – mag je je volgens Locke niet meer toe-eigenen dan je zelf echt nodig hebt. Er moet altijd genoeg en van dezelfde kwaliteit voor anderen overblijven. Dat zijn restricties die mensen zich nu ook wel wat meer ter harte mogen nemen.
In de pauze gaan Sandro en ik in een uitgestorven Hoofdgebouw naar een werkend koffieapparaat op zoek. En we vinden er ook nog een. Tijdens het tweede deel van het college stel ik één keer een vraag aan ‘de zaal’; Sandro geeft adequaat antwoord. In normale tijden doe ik dat veel vaker. Het college duurt uiteindelijk precies even lang als anders. Het lukt me om de digitale opname vrijwel direct ter beschikking te stellen aan de studenten.
Dit is maar een anekdote. In de afgelopen dagen werd mij duidelijk dat onze faculteit momenteel een ware digitale revolutie doormaakt – met juist ook veel aandacht voor interactief onderwijs op afstand via webinars en digitale werkgroepen – waar we, ook als deze uitzonderlijke situatie straks voorbij is, nog veel plezier van gaan hebben. Ook al moeten veel van de aankomende tentamens noodgedwongen worden uitgesteld, het is duidelijk dat het universitaire onderwijs de komende tijd, in allerlei alternatieve en innovatieve vormen, voor het overgrote deel gewoon doorgaat.”
Bekijk alle afleveringen van de (hopelijk zeer tijdelijke) rubriek Coronarecht.
