Bijna de helft van de opsporingscapaciteit van de FIOD (472.500 van de 1.050.000 uren) gaat op aan onderzoek naar belastingfraude. Dat blijkt uit de Fraudemonitor 2016 van het Openbaar Ministerie. Fraudezaken worden vaker geseponeerd dan commune misdrijven.
Het sepotpercentage bij verticale fraudezaken – waarbij de overheid wordt benadeeld – was in 2016 hoger dan het gemiddelde onvoorwaardelijke sepotpercentage bij commune misdrijfzaken. Dat laatste lag in 2016 op 20 procent, in verticale fraudezaken wordt in 36 procent van de gevallen geseponeerd (in 2015: 34 procent). Dat een officier van justitie een zaak seponeert, betekent overigens niet dat er geen handhavend optreden plaatsvindt, aldus de Fraudemonitor: ook andere partners kunnen daarna nog maatregelen nemen, zoals het opleggen van een boete.
In bijna de helft van de gevallen is sprake van een beleidssepot. In 43 procent van de beleidssepots is de grondslag daarvoor dat de feitelijk leidinggever wordt vervolgd. Dan gaat het veelal om gevallen waarin zowel de natuurlijke persoon als de rechtspersoon als verdachte wordt aangemerkt, maar in de vervolging wordt gekozen voor de feitelijk leidinggever. Bij de technische sepots is in 75 procent de reden dat het wettig en overtuigend bewijs ontbreekt. In 13 procent is het OM niet-ontvankelijk.
Uit de Fraudemonitor blijkt dat belastingfraude de grootste inzet vereist van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst. In 2016 leverde de FIOD 543 processen-verbaal in bij het OM met in totaal 896 verdachten. Dat betreft delicten als btw-(carrousel), fraude met omzetbelasting, fraude bij inkomensheffingen en teruggaaf en zogenoemde ‘windhappers’ – personen wier levensstijl niet past bij hun officiële inkomen of vermogenspositie. Het OM meldt over voldoende instrumenten te beschikken om partijen aan te pakken die helpen bij illegale activiteiten, zoals belastingontduiking.
In 2016 stroomden ruim 3.300 verdachten van horizontale fraude – waarbij burgers of bedrijven zijn benadeeld – in bij het OM. Een jaar eerder waren dat er nog 2.400. Fraudes die vaak voorkomen zijn identiteitsfraude, krediet- en hypotheekfraude, fraude met online handel en phishing. Van de gevallen die bij de rechter belandden, volgde in 38 procent een schuldigverklaring. Van de horizontale fraudezaken werd 27 procent geseponeerd (2015: 30 procent), een hoger sepotpercentage bij commune misdrijfzaken (20 procent).
