Dat bepaalde de beroepscommissie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, nadat een gedetineerde had geklaagd dat hij geen originele poststukken meer kreeg. Deze zaak betreft de Penitentiaire Inrichting (PI) Almelo, waar dit beleid is ingevoerd. Dit werd gedaan om te voorkomen dat ‘Spice’ de inrichting in komt. Deze synthetische drugs werd geïmpregneerd in het papier van poststukken en kon vervolgens door gedetineerden worden ‘gebruikt’.
‘Als een zombie’
Als de Spice zorgvuldig is aangebracht op een poststuk, dan valt dit volgens de directeur van de PI Almelo niet op. Die stelt dat Spice ernstige, levensbedreigende gevolgen kan hebben voor de gebruikers daarvan, zelfs bij kleine hoeveelheden. In deze PI waren al acht gedetineerden en vier personeelsleden gedrogeerd met Spice. Bij het personeel werd de drugs moedwillig in de koffie gedaan. “Van een heel klein beetje Spice wordt de gebruiker al een soort zombie”, stelt de directeur. “Daarvoor is een stukje papier met Spice ter grootte van een postzegel al voldoende. De gebruiker begint te zwalken en de bloeddruk en hartslag worden torenhoog. Vier gedetineerden moesten in het ziekenhuis worden behandeld en zouden, als dat niet (tijdig) was gebeurd, aan het gebruik zijn overleden. Met één A4’tje met Spice wordt dan ook een zeer zorgwekkende hoeveelheid, voor zo’n dertig ‘klanten’, binnengebracht.”
Penitentiaire beginselenwet
De Penitentiaire beginselenwet (Pbw) regelt hoe wordt omgegaan met post van en naar gedetineerden. Het uitreiken van kopieën in plaats van originelen is hierin niet expliciet geregeld. De directeur mag op grond van deze wet wel bepaalde maatregelen treffen. De wet spreekt daarbij van enkele belangen die moeten worden afgewogen, zoals orde en veiligheid in de inrichting en het voorkomen van strafbare feiten. De beroepscommissie oordeelt dat het beleid van de PI Almelo noodzakelijk en proportioneel is, en is daarmee in overeenstemming met de Pbw en het EVRM.
Wel ziet de beroepscommissie in dat het voor een gedetineerde verschil kan maken of hij een kopie of het origineel van een poststuk krijgt. Bovendien is er een risico dat het personeel bij het kopiëren onbedoeld de inhoud van een poststuk bekijkt. Maar deze bezwaren wegen niet op tegen de grote gezondheidsrisico’s van Spice.
Waterdicht
De gedetineerde die het beroep had ingesteld, stelt dat een poststuk alleen hoeft te worden gekopieerd bij een verdenking van de geadresseerde gedetineerde of van het concrete poststuk. Maar de Spice werd echter ook ingevoerd via medegedetineerden. En als de Spice zorgvuldig is aangebracht, hoeft een geïmpregneerd poststuk niet op te vallen. Minder ingrijpend beleid is dus minder waterdicht, terwijl dat juist bij Spice van groot belang is.
Advocaten
Er wordt wel onderscheid in poststukken gemaakt. Sommige post, die bijvoorbeeld direct afkomstig is van aanbieders als Hallmark, kunnen in origineel worden uitgereikt. Ook zogeheten ‘geprivilegieerde post’ (van advocaten en overheidsinstanties) wordt in origineel uitgereikt.
Niet-ontvankelijk
Tegen algemeen beleid van een PI kan niet worden geklaagd, tenzij dit beleid in strijd is met hogere wet- of regelgeving. Dat is hier niet het geval. De beklagcommissie van de PI Almelo heeft de gedetineerde dan ook terecht niet-ontvankelijk verklaard in zijn beklag. Zijn beroep is ongegrond.
