Advocaten krijgen volgend jaar te maken met een aantal nieuw gedragsregels. De belangrijkste veranderingen gaan over de vertrouwelijkheid en de confraternele correspondentie. Ook gaat de deur op een kier voor matchingssites die cliënten aan advocaten koppelen.
Consultatieronde
De Algemene Raad van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) presenteerde de nieuwe regels op 7 decemer aan een zaal met bijna vierhonderd advocaten in Theater Diligentia in Den Haag. Volgens Jan Loorbach, voorzitter van de Commissie Herijking Gedragsregels, gaat het niet om regels die de NOvA heeft verzonnen, maar komen de regels uit de advocaten zelf. De commissie-Loorbach presenteerde de gedragsregels deze zomer, waarna een consultatieronde werd ingesteld die tweehonderd reacties opleverde uit de balie maar ook van daarbuiten. Daarna zijn de regels op punten aangepast.
Nette cliënten
De herijking was nodig omdat de huidige regels uit 1992 stammen: “Toen bestond internet nog niet, was het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering nog niet gemoderniseerd en hadden de dekens nog geen bevoegdheden krachtens de Algemene Wet Bestuursrecht,” lichtte Loorbach toe. Het gaat om regels van betamelijkheid, maar dat betekent volgens Loorbach niet dat advocaten alleen moeten werken voor “nette cliënten met nette zaken.” Volgens algemeen deken Bart van Tongeren geven de nieuwe regels handvatten aan de tuchtrechter.
Ja, tenzij
Een belangrijke breuk met het verleden is dat de confraternele correspondentie (mededelingen tussen advocaten onderling) straks in principe wel gebruikt mag worden in een procedure. Nu mag dat alleen als de tegenpartij akkoord gaat: nee, tenzij. Straks geldt: ja, tenzij.
Geen taxichauffeurs
Voor de matchingsites komt er een versoepelde regeling die nu feitelijk al wordt toegepast door de lokale dekens. Betalen per match mag niet, maar een betaald abonnement nemen is wel toegestaan. “We willen het provisieverbod in principe handhaven omdat we niet willen dat rechtzoekenden geld moeten betalen om een advocaat te kunnen krijgen,” legde commissielid Jonathan Soeharno (De Brauw Blackstone Westbroek) uit.” Hij doelde onder meer op rechtsbijstandsverzekeraars. “We hebben geen behoefte aan een Uber van de advocatuur. We zijn geen taxichauffeurs.” De NOvA wil voorkomen dat er een handel in rechtzoekenden ontstaat.
Verschoningsrecht
Een novum is ook dat in de regels expliciet staat dat alle werkzaamheden van de advocaat onder de vertrouwelijkheid vallen, dus ook advieswerkzaamheden. “Er wordt meer geadviseerd dan geprocedeerd,” argumenteerde Bert Fibbe (Algemene Raad). “Je kunt alleen goed advies vragen zonder vrees voor openbaring. En dat geldt ook voor het geven van advies.” Van Tongeren noemde de verduidelijking nodig vanwege “alle aanvallen op het verschoningsrecht”. Zowel het Openbaar Ministerie als het Ministerie van Financiën heeft gepleit voor inbreuken op de geheimhouding.
De nieuwe gedragsregels worden begin volgend jaar besproken met het College van Afgevaardigden. Daarna kan de Algemene Raad de regels vaststellen.