De CSDDD is een belangrijke mijlpaal in de strijd tegen misstanden in de toeleveringsketenen van grote bedrijven. Het spoort ondernemingen aan om hun impact op het gebied van met name het klimaat en mensenrechten te evalueren en maakt ketenaansprakelijkheid mogelijk. Hoewel er in december al een principeakkoord over de wet werd gesloten tussen de EU-landen en het Europees Parlement, is het resultaat daarvan inmiddels afgezwakt door druk vanuit het Europese bedrijfsleven.
Deze geluiden komen vooral uit landen als Duitsland, Frankrijk en Italië. Als gevolg van deze tegenstand zijn de regels versoepeld, waardoor ze nu voor veel minder bedrijven zullen gelden dan oorspronkelijk bedoeld was. De samenwerking met buitenlandse partners zou volgens de lobbyisten schier onmogelijk worden gemaakt voor ondernemingen en het zou ze ‘juridisch vogelvrij’ maken. Deze tegenstanders van het originele CSDDD-voorstel pleiten voor meer flexibiliteit en vrijwilligheid in het naleven van duurzaamheidsnormen, in plaats van verplichte maatregelen die mogelijk de concurrentiepositie van bedrijven kunnen schaden.
Sommige bedrijven overwegen om zich als gevolg van deze regelgeving buiten de Europese Unie te vestigen. De versoepelingen hebben in de Europese gemeenschap geleid tot zorgen over de effectiviteit van de wet en de vraag of de beoogde bescherming van mensenrechten en het milieu nog wel kan worden bereikt. Sommige voorvechters van de wet, zoals het Wereldnatuurfonds, beschouwen het resultaat als ‘geen schaduw’ van het oorspronkelijke voorstel.
De CSDDD rust op het fundament van ‘due diligence’. Dat is een concept dat bedrijven verplicht om zorgvuldigheid te betrachten en onderzoek te doen naar de impact van hun activiteiten op verschillende gebieden. Zo kunnen potentiële risico’s worden voorzien en geanalyseerd en kunnen passende maatregelen worden genomen om negatieve effecten te minimaliseren. Bij deze richtlijn ligt de focus dus op eerlijke arbeidspraktijken, mensenrechten en milieuvervuiling.
Transparantie en verantwoording
De belangrijkste principes hierbij zijn transparantie en verantwoording. Zo worden bedrijven verplicht om regelmatig te rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties, waardoor hun impact voor de buitenwereld inzichtelijk wordt. Investeerders, consumenten en maatschappelijke organisaties kunnen deze rapporten dan raadplegen wanneer ze meer willen weten over een bepaald bedrijf of de keten waar deze onderdeel van uitmaakt. Deze openheid stimuleert het verantwoordelijkheidsgevoel en de drang om te blijven innoveren en verduurzamen. Zo kan ook de waarde voor stakeholders stijgen.
Bedrijven die niet voldoen aan de vereisten van de CSDDD-richtlijn kunnen worden onderworpen aan boetes of andere sancties, waardoor de druk om duurzaamheid verder te integreren in de bedrijfsstrategie hoger wordt. Naleving van de richtlijn en implementatie van betekenisvolle maatregelen kan tevens een concurrentievoordeel opleveren.
Het is nu aan het Europees Parlement om de wet definitief goed te keuren, wat naar verwachting volgende maand zal gebeuren.
