Helaas heeft de coronapandemie geleid tot de nodige (zowel negatieve als positieve) gevolgen. De meeste studenten volgen thuis in hun studentenkamer, studio of slaapkamer bij hun ouders college. Omdat zij wellicht af en toe nog colleges skipten, voelt het bezoeken van een fysiek college vandaag de dag als een unicum.
Verbetering
Colin Naipal, derdejaars rechtenstudent aan de Vrije Universiteit, vertelt meer over zijn ervaringen met betrekking tot het online onderwijs. “Je wordt niet blij van twaalf maanden op je kamer zitten met Zoom, maar het is beter dan geen onderwijs. Wat ik merk is dat het onderwijs in de tweede lockdown een stuk is verbeterd. Je merkt dat docenten meer tijd hebben gehad om hun omgeving erop in te richten”, benadrukt de student. “Vorig jaar hadden we een bepaald vak waarvan de eerste kans van het tentamen niet door was gegaan. Ik geloof dat wij drie weken voor de tentamenweek in een andere periode met andere tentamens te horen kregen dat dit tentamen er nog eens bij kwam. Dat is dan heel onverwachts.”
Hoe Colin het afgelopen jaar heeft ervaren? “Wat ik het meest mis is dat er minder mogelijkheden zijn om jezelf te ontwikkelen. Daarnaast kun je bijna geen leuke dingen doen met vrienden. Wat betreft de avondklok dacht ik eerst: dat is niet zó erg. Maar ’s avonds kreeg ik nog wel eens vrienden over de vloer of ging ik wandelen. Dat kan nu ook niet.”
Hij benadrukt dat hij zich niet per se druk maakt om het feit dat hij geen leuke dingen meer kan doen. “Dat lever ik wel in. Ik snap dat het even niet kan. Maar bijvoorbeeld een bijbaantje of stage zoeken is nu lastiger. Je kan wel stages gaan lopen, maar je loopt dan een stage thuis. Wat haal je daar dan uit? Je hebt meer het gevoel dat je per se een stage moet lopen dan dat je het voor jezelf doet.”
Op de vraag of Colin zich eenzaam voelt, benadrukt hij het volgende: “Ik heb de beslissing gemaakt om niet op kamers te gaan in coronatijd. Ik woon nu bij mijn ouders en ik werk ook daarnaast veel. Dan ben je wel constant in contact met mensen, zoals familieleden en collega’s. Het contact met vrienden van mijn studie is echter allemaal digitaal. In september had ik afgesproken met studiegenoten. Wij hadden elkaar een half jaar niet gezien. Het voelde heel gek mensen te zien die je voorheen elke dag zag”, vertelt de 21-jarige student.
Naipal sluit het gesprek af door in te gaan op de online tentamens. “Ik heb normaal gesproken nooit tentamenstress. Ik kan mij altijd goed voorbereiden en ik weet dat het goed komt. Maar als ik online tentamens maak, heb ik wel tentamenstress. De kans dat je vanwege technische gebreken meerdere keren uit het proctoringprogramma wordt gegooid, is altijd aanwezig. Dat kan dan weer gevolgen hebben voor de geldigheid van de afname. Daarnaast kun je op vele tentamens niet terug bij de vragen. Als je een vraag even niet snapt of even wilt laten bezinken, kun je niet verder naar de volgende vraag.”
Positief verrast
Marleen Stolk, die aan de Universiteit van Amsterdam de master Privaatrechtelijke rechtspraktijk volgt, benadrukt dat zij positief is verrast door hoe goed het online onderwijs is verlopen. “Ik denk dat ik wel veel meer moeite heb gekregen met de tentamens. Bijvoorbeeld door de tijdsloten, de anti-frauderegelingen en de fouten die ook nog weleens worden gemaakt. Dat maakt het moeilijk om zo’n tentamen te maken. Je kan ook niet terugkijken. Ik heb bijvoorbeeld tijdens de afgelopen tentamenweek gehad dat er technische fouten zijn gemaakt. Het is jammer dat na een jaar dat nog steeds speelt”, benadrukt de rechtenstudente.
Stolk maakt desalniettemin een kanttekening. “Het is voor de universiteiten ook natuurlijk zoeken hoe zij dat gaan doen: fraude voorkomen én online tentamens laten afleggen. Dat werkt voor mijn gevoel nog niet helemaal soepel. Ik heb niet het gevoel dat er een manier is gevonden die bij wijze van spreken vijftien jaar zou kunnen duren.”
Daarentegen ervaart Marleen Stolk het online onderwijs in zijn geheel wel goed. “Ik zie dat de docenten ontzettend hun best doen om te compenseren voor het feit dat je niet op de campus bent. Er is juist in de werkgroepen aandacht voor een goede dialoog met de studenten. Ik merk het afgelopen halfjaar ten opzichte van het eerste halfjaar, dat er meer wordt aangepast op het online onderwijs. Je ziet wel dat er bijvoorbeeld na een online hoorcollege meer ruimte is voor vragen.”
Wat zij het meest mist? De Amsterdamse rechtenstudente denkt even na, maar antwoordt dan kort doch krachtig. ‘’Ik denk de bieb. Gewoon met vrienden of medestudenten in de bieb zitten en wat aan elkaar vragen als je iets niet snapt bijvoorbeeld. Dat maakt het toegankelijker om kleine dingen te vragen in plaats van dat je nu gaat bellen. Eigenlijk zit het essentiële van fysiek contact in wat je eromheen doet, zoals dat je nog aan het overleggen bent met studenten ná een college. Dat mis ik ook het meest.”
Stolk vertelt als laatst welke les zij heeft geleerd het afgelopen jaar. “Het afgelopen jaar ben ik erg gegroeid in discipline. Ik had het al wel, maar vroeger had ik het nodig om naar de bieb te gaan. Nu lukt het mij wel om van negen tot vijf te werken thuis. Het is belangrijk om ook een structuur aan te brengen, die je normaal gesproken van de universiteit mee zou krijgen.”
De tijd vliegt
Diana Ghasemian Safai, die in het derde jaar zit van haar rechtenstudie aan de Vrije Universiteit, is aan het woord. Ghasemian Safai zou het afgelopen jaar naar Londen geweest zijn voor een exchange. Helaas is dat vooralsnog een uitgesteld plan. “Het afgelopen jaar is eigenlijk best wel snel voorbijgevlogen. Alles is ook drastisch veranderd. Als je erover nadenkt, is het eigenlijk best gek dat je leven in zo’n korte tijd zo kan omslaan.”
“Voor de coronapandemie was ik weinig thuis”, vervolgt de Zaanse studente weer. “Ik ging naar school en werk en ik had daarnaast ook nevenactiviteiten. Ik sprak ook met vriendinnen af. Nu is dat natuurlijk veranderd in de lockdown. Ik zit alleen maar thuis en volg thuis onderwijs. Dat maakt voor mij dat de studententijd – eigenlijk de meest avontuurlijke periode van je leven – aan mij voorbij is gelopen.”
Hoe Ghasemian Safai de online tentamens heeft ervaren? Zij denkt even na en vervolgt verder. “Veel van mijn tentamens zijn inderdaad via TestVision in combinatie met proctoring afgenomen. Ik weet dat veel studenten proctoring niet als prettig ervaren. Ikzelf vind het eigenlijk wel prima dat het op die manier wordt afgenomen. Ik ervaar geen stress of druk daarin.”
Echter, maakt zij ook een kanttekening over het online onderwijs. “Dat heb ik niet echt als aangenaam ervaren, omdat de kwaliteit een stuk minder is dan fysiek onderwijs. Ik zie wel dat de docenten hun best doen om het zo leuk mogelijk te maken. Maar online is het toch wel veel saaier. Je voelt je bijvoorbeeld minder betrokken. Ik zie ook dat studenten soms afhaken.”
Positief blijven
Diana Ghasemian Safai denkt even na op de vraag wat zij het meest heeft geleerd van de coronapandemie het afgelopen jaar. “Wat ik het meest heb geleerd? Dat het wel belangrijk is om een positieve mindset te behouden. Dat doe ik door te sporten en regelmatig de buitenlucht op te zoeken. Maar ook inspiratie op te doen door nieuwe dingen te ondernemen.”
Zij vindt dat er ook te weinig rekening wordt gehouden met de belangen van studenten en jongvolwassenen. Ghasemian Safai is daar stellig over en legt uit waarom. “Ik vind dat in het coronabeleid – niet alleen het onderwijs – de belangen van jongvolwassenen en studenten niet goed worden meegenomen. Veel jongeren hadden bijvoorbeeld een nulurencontract. Die zijn nu werkloos. Daarnaast zijn jongeren ook depressief geworden door het gebrek aan sociaal contact. Ook hebben zij te maken met minder kwaliteit van onderwijs. Desondanks is er geen manier bedacht om die jongeren tegemoet te komen”, benadrukt de rechtenstudente nog eens.
Vrij flexibel
“Wij zijn natuurlijk nu een jaartje bezig. Ik moet zeggen dat ik het zelf relatief prima heb ervaren”, vertelt Enrico de Jong die momenteel Privaatrecht studeert aan de Vrije Universiteit. De Jong verklaart dat als volgt. “Ik denk dat mijn persoonlijkheid best flexibel is. Ik kan mij snel aanpassen aan bepaalde situaties. Ik denk dan: de situatie is zo, maar hoe kan ik de situatie het best naar mijn hand zetten? Ik heb het afgelopen jaar tijd besteed aan dingen waar ik voorheen minder tijd voor had bijvoorbeeld.”
De van oorsprong Groningse rechtenstudent legt uit waar hij vooral meer tijd aan heeft besteed. “Persoonlijke relaties allereerst. Je gaat toch wel op een andere manier met vrienden om. Normaal ben je in een grote groep of ga je uit in een club. Nu ben je toch wel gedwongen om met zijn tweeën op een balkon te zitten of te wandelen. Op deze manier word je gedwongen om creatief te zijn met de mensen om je heen”, legt hij uit.
“Dat is een van de dingen”, vervolgt De Jong. “Ik heb er ook voor gekozen om voor een blog te schrijven. Ik heb via een vriend lessen Spaans gevolgd. Ik dacht: ik heb toch wel tijd, dus heb ik er ‘ja’ tegen gezegd. In zo’n jaar moet je toch wel nieuwe dingen leren en je tijd goed gebruiken”, vertelt hij.
Net niet helemaal
Hoewel hij de online lessen als goed heeft ervaren, vindt De Jong de online lessen het toch niet helemaal. “Ik heb vorig jaar de eerste helft van mijn master Internet, intellectuele eigendom en ICT vóór corona gedaan. Juist in de master zie je bepaalde gezichten en leer je ook mensen kennen. Ik ben met mijn studievereniging ook naar Lissabon geweest. Nadeel van het online onderwijs is dat ik dát een beetje mis.”
Enrico de Jong bevindt zich momenteel in de eindfase van zijn studie. Hij denkt even na als er wordt gevraagd of studenten zich minder goed kunnen ontwikkelen door de mogelijkheden die ook minder zijn geworden. “Ik denk dat ik niet per se een achterstand krijg door de kennis die ik heb opgedaan. Maar vooral die nevenactiviteiten: het is wel algemeen bekend hoe belangrijk nevenactiviteiten zijn. Ik ben vorig jaar ook iets actiever geweest bij mijn studievereniging Digi Juridica en Amsterdams Pleitgezelschap CICERO.”
“Normaal gesproken kom je op een kantoor en denk je: ik zou hier wel stage willen lopen”, vervolgt hij. “Dat mis je nu wel. Omdat je dat mist, heb je nu een achterstand. Die achterstand is niet enorm, maar is er wel”, benadrukt De Jong.
