Het is allereerst ironisch te noemen dat het incassobureau de procedure zelf is gestart. Dit zou nog een dure grap worden. De gedaagde, de klant van het incassobureau, had het bureau ingeschakeld om een vordering op een derde te incasseren.
De feiten en omstandigheden
Het incassobureau had hierop een brief naar deze derde partij gestuurd. Zij hadden die vordering inhoudelijk betwist. Vervolgens maakte het incassobureau de gedaagde duidelijk dat, indien hij wenst dat de werkzaamheden zouden worden voortgezet, een uurtarief van 195,- euro per uur exclusief kantoorkosten en btw zou gelden. De gedaagde ging akkoord. Het incassobureau stuurde hierna nog een juridisch advies naar de gedaagde en drie dagen later een eindfactuur van meer dan 1.600 euro.
De gedaagde voelde zich bedrogen. Het incassobureau had immers volgens hem bijna niets gedaan voor dit bedrag. Daarnaast was de communicatie met het incassobureau slecht en maakte het beloftes (‘no cure no pay’) die niet nagekomen werden. Ook had het incassobureau volgens de gedaagde niet de werkzaamheden verricht die de klant op basis van de overeenkomst had mogen verwachten. Zo zou het bureau alleen het zojuist genoemde advies hebben afgegeven. De gedaagde stelt daarom een tegenvordering in ter hoogte van het bedrag dat hij naar eigen zeggen onverschuldigd heeft betaald.
Het incassobureau betwist het standpunt van de gedaagde. Zij stellen dat zij de werkzaamheden zoals afgesproken hebben uitgevoerd.
De beoordeling
De kantonrechter vindt het opvallend dat het incassobureau maar liefst zes pagina’s nodig heeft om hun factuur te rechtvaardigen. In de zes kantjes tellende onderbouwing verwijst het incassobureau naar de opdrachtbevestiging bestaande uit twee pagina’s die op hun beurt weer verwijzen naar negen pagina’s incassovoorwaarden die tot slot worden aangevuld met nog eens twee pagina’s algemene voorwaarden. Volg jij het nog?
Een hele berg informatie dus. Het incassobureau zag kennelijk zelf door de bomen het bos niet meer, want de kantonrechter constateert dat in de opdrachtbevestiging een verwijzing wordt gemaakt naar een artikel in de incassovoorwaarden waar de prijs te vinden zou moeten zijn. Maar dit klopt niet. De kantonrechter begrijpt niet dat het incassobureau in de opdrachtbevestiging, waarin alle informatie bekend is die nodig is om de prijs te bepalen, geen duidelijke prijs kan aangeven.
Twee fases
Ten aanzien van de ‘no cure no pay’-belofte in de eerste fase (voordat het uurtarief geldt) stelt het incassobureau dat dit niet geldt ten aanzien van particuliere debiteuren. Een particuliere debiteur omschrijven zij als iemand die niet handelt in het kader van een beroep of bedrijf. De gedaagde in het geding stelt dat hij wel degelijk een onderneming drijft. De kantonrechter beslist op basis hiervan en ook omdat het incassobureau hun stelling niet heeft onderbouwd, dat het incassobureau in de eerste fase geen kosten had mogen rekenen.
Ook heeft het incassobureau volgens de kantonrechter niet de werkzaamheden verricht die waren overeengekomen. Naast de sommatiebrief is er niets gedaan. De werkzaamheden die in de opdrachtbevestiging werden genoemd, zoals het meermaals benaderen van de debiteur, opstellen van een dagvaarding of faillissementsaanvraag, zijn niet verricht.
Daarnaast heeft het incassobureau zich in de tweede fase (na ingang van het uurtarief) volgens de kantonrechter ook niet gehouden aan hun eigen voorwaarden. Immers, zij zouden volgens hun voorwaarden een vaste prijsopgave maken in de tweede fase. Hierin zou een vaste prijs worden aangeboden, zodat de opdrachtgever – naar eigen zeggen – niet voor verrassingen zou komen te staan. De kantonrechter constateert dat gedaagde heeft betoogd dat dit hele gebeuren voor hem vooral nare verrassingen heeft opgeleverd.
Goed opdrachtnemer
Het incassobureau heeft in hun brief alleen een uurtarief genoemd, zonder inschatting van de te verwachten kosten. De kantonrechter beslist dat het incassobureau hiermee in strijd met artikel 7:401 BW heeft gehandeld, omdat zij zich niet als een goed opdrachtnemer hebben gedragen.
Wat is een goed opdrachtnemer? Volgens de kantonrechter in deze zaak is dat degene die duidelijk en begrijpelijk aangeeft wat de prijs is voor de opgedragen werkzaamheden. Door geen duidelijkheid te verschaffen over de te verwachten kosten en te adverteren met no cure no pay heeft het incassobureau zowel in strijd met hun eigen voorwaarden als met de wet gehandeld.
Aangezien de gedaagde gemotiveerd heeft betwist dat de factuur zou kloppen en de werkzaamheden door het incassobureau waren verricht, had het incassobureau gedetailleerd en specifiek moeten aantonen dat zij die werkzaamheden wel hadden uitgevoerd en de factuur wel klopte. Dit heeft het incassobureau niet gedaan.
Onverschuldigde betaling
De kantonrechter komt tot de conclusie dat de gedaagde het bedrag dat hij al had betaald onverschuldigd heeft betaald en wijst de vordering van het incassobureau af. De vordering wordt afgewezen, omdat het bureau handelt in strijd met hun eigen voorwaarden en niet omdat zij hun werkzaamheden niet goed hebben verricht.
Ik vond deze uitspraak fascinerend. Zo kan ik mij namelijk goed voorstellen dat dit vaker gebeurt. Hopelijk kan deze uitspraak dienen als een soort voorbeeld voor particulieren die een onderneming drijven (dus geen grote onderneming) waar ook misbruik van wordt gemaakt. Een kleine ondernemer is immers in soortgelijke zaken afhankelijk van een specialistisch kantoor als een incassobureau en op basis van vertrouwen wordt het lot in hun handen gelegd.
Ik denk dat er niet veel mondige kleine ondernemers zijn die de gang naar de rechter weten te vinden als er misbruik van hen wordt gemaakt. De arrogantie waar dit incassobureau mee handelt, is naar mijn mening eerder een aanwijzing dat dit de praktijk voor dit bureau was en niet een uitzondering. Laat deze uitspraak een voorbeeld zijn dat niemand ten koste van een ander slapend rijk kan worden.
