Ergens gaat er iets mis met de rechtspraak. De Raad voor de Rechtspraak kampt met gigantische tekorten, mede door het mislukken van het KEI-project. Daarnaast worden de discussie over de schamele vergoedingen van de gefinancierde rechtsbijstand zelfs op televisie gevoerd. Ook is er door het groeiend capaciteitsgebrek bij de politie een tekort aan strafzaken en daardoor minder werk voor de rechterlijke macht en de advocatuur. Ik las dat KEI niet alleen om technische redenen is vertraagd, maar ook omdat de digitaliseringsoperatie ‘een transformatie van de totale juridische sector vereist’. Grote reorganisaties bij de overheid, zoals eerder al bij de politie, kosten niet alleen veel tijd en geld maar zijn veelal gedoemd te mislukken. Een van de oorzaken is dat veranderingen de mensen op de werkvloer raakt en die zijn niet altijd even meegaand. Daar ligt volgens mij het grootste struikelblok.
Kortom, kommer en kwel. Maar klagen lost niets op. Er moet simpelweg vernieuwd worden. Zo verbaas ik mij nog steeds over de enorme pakken papier die uit de kopieermachine rollen als een kantoorgenoot hoger beroep wil instellen in een civiele zaak of familiekwestie. Alles moet in vijfvoud de deur uit. Wat kost dat een geld en een tijd. Zonder ondersteuning ben je daar een ochtend mee kwijt. Logisch dat dit onrendabel is als het een toevoegingszaak betreft. Als ik informeer waarom het niet gescand en gemaild kan worden kan niemand mij dat uitleggen. En daar gaat het al mis.
Het moet toch anders kunnen? In het strafrecht gebeurt inmiddels veel digitaal en het werkt prima. Er wordt gemaild en dossiers worden veelal digitaal aangeleverd. Het vergt alleen een andere denk- en werkwijze, maar die kan een ieder zich aanmeten. Zolang er binnen de rechtspraak nog verlangd wordt dat alles op papier aangeleverd wordt, verandert er niets. Daar kan geen KEI tegenop. Cassatiemiddelen bij de Hoge Raad kunnen ook nog steeds niet gemaild worden. Alsof er per mail een andere middel uitkomt dan per fax. Ook bepaalde griffies blijven de fax koesteren. Iets met handtekeningen, alsof een wildvreemde vanaf mijn mailadres de griffie bestookt met stelbrieven, cassatiemiddelen en andere verzoeken.
Punt is wel dat zolang de advocatuur de oren laat hangen naar de achterhaalde wensen van de andere partijen binnen de rechtspraak, er niets verandert. Als er vanuit de advocatuur massaal wordt besloten het anders te doen, wil ik nog wel eens zien of de rechtspraak alle zaken, verzoeken, cassatiemiddelen en andere stukken die digitaal worden ingediend, niet in behandeling neemt zonder uit te kunnen leggen wat daar de reden van is. Wat mij betreft zet de minister dit bovenaan de agenda. Puur de vraag of de advocatuur voortaan gebruik mag maken van de digitalisering in plaats van de fax en ander papierwerk. Dan worden er in ieder geval stappen gezet. Alleen dat levert al een enorme bezuiniging op voor zowel de advocatuur als voor de rechtspraak. Een echte win-win situatie. Maar zolang ook de advocatuur braaf doet wat anderen verlangen, ook al is het bedrijfseconomisch onverantwoord, prijzen we ons zelf de markt uit. Ook ik deel de mening dat de vergoedingen aan de lage kant zijn, maar probeer dat vanuit mijzelf te veranderen. Zo mail ik al jaren mijn pleitnota’s naar de griffier. Een enkele rechter wil daar nog wel eens moeilijk over doen, maar in strafvorderlijk opzicht is er niks mis mee. Ook kunnen cliënten online zelf bepaalde verzoekschriften opstellen en na betaling via Ideal hoef ik de stukken alleen nog te checken en door te mailen naar de desbetreffende instantie. Dat scheelt enorm veel tijd en het levert nog wat op ook in plaats van dat dergelijke werkzaamheden allemaal vallen onder het bereik van de toevoeging. De cliënt weet niet beter dan dat de advocaat alles wel regelt. In veel gevallen is dat ook zo, maar dat hoeft niet allemaal kosteloos. Wat mij betreft mag iedereen gebruik maken van deze innovatieve werkwijze. Mijn slogan luidt dan ook “Juridische Hulp Online, hoe simpel kan het zijn”. Bezuinigen en innoveren begint bij jezelf.
