Jaarlijks wordt één op de vier burgers slachtoffer van criminaliteit. Slachtofferhulp Nederland (SHN) biedt hen ondersteuning bij het te bovenkomen van het delict. Dat gebeurt door zo’n 850 vrijwilligers, honderd stagiair(e)s en vijfhonderd betaalde krachten. In 2020 stond SHN bijna 160.000 slachtoffers bij.
Stressreactie
Het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving en ARQ Centrum’45 keken, in opdracht van het WODC, naar de ondersteuning die SHN biedt aan slachtoffers van ernstige gewelds- of zedenmisdrijven. De medewerkers ondersteunen hen bij praktische, juridische en psychosociale hulpvragen. Zo informeert SHN slachtoffers over stressreacties, wat daarbij normaal is, en wat ze kunnen verwachten. SHN werkt met principes zoals watchful waiting: het normaliseren, monitoren en reduceren van stressreacties, zodat slachtoffers zo snel mogelijk weer de regie over hun eigen leven kunnen nemen.
Doorverwijzen
De meeste mensen herstellen vanzelf na een ingrijpende gebeurtenis en hebben geen aanvullende psychologische hulp nodig. Houden de klachten langer aan en herstellen slachtoffers niet uit zichzelf, dan kan SHN doorverwijzen (‘stepped care’), meestal naar de huisarts. Het was voor de onderzoekers niet mogelijk vast te stellen hoe vaak en wanneer slachtoffers worden doorverwezen, bij welke organisaties ze terechtkomen en waar eventuele ‘uitval’ optreedt. Ondanks het ontbreken van de data hiervoor voldoet het aanbod van SHN aan de Nederlandse en Europese richtlijnen, concluderen de onderzoekers. Ook sluit de dienstverlening van SHN aan bij wat hierover uit de literatuur bekend is. Het aanbod is daarmee evidence-based.
Langer nazorg
Slachtoffers zijn over het algemeen (zeer) positief over de ondersteuning van SHN, blijkt uit het onderzoek. Toch zijn er ook slachtoffers die meer ondersteuning vanuit SHN zouden willen, zoals gerichtere doorverwijzing naar specifieke advocaten, hulpverleners of hulpinstanties. Ook geven sommigen aan dat de dienstverlening soms te abrupt stopt, terwijl ze behoefte hebben aan een contactmoment na afloop, ook na een mogelijke doorverwijzing. De onderzoekers bevelen dan ook aan om te kijken of SHN voor sommige slachtoffers langer nazorg kan bieden.
