Het meest voorkomende geweld is verbaal geweld: daar heeft 57 procent van de slachtoffers mee te maken. 20 Procent heeft last van schriftelijke bedreigingen per e-mail, 12 procent via de post en 4 procent via social media. In 2016 deed de KNB ook al onderzoek naar bedreiging en geweld in het notariaat. Het percentage bedreigingen via post of e-mail verschilt nauwelijks met dat onderzoek. Wel is het aantal dreigingen via social media verdubbeld.
Dreiging met wapen
Van alle deelnemers zegt 17,5 procent weleens bedreigd te zijn met fysiek geweld. Dit kan een dreiging van een wapen of met de dood zijn, maar ook dreiging met de dood van naasten komt voor. Slechts 8 procent deed aangifte.
De meeste bedreigingen (57,5 procent) komen voor in de familiepraktijk. Daarna volgt de vastgoedpraktijk (30,5 procent) en de ondernemingspraktijk (9,5 procent). Voor hun eigen veiligheid willen notarissen verdachte transacties anoniem kunnen melden bij de Financial Intelligence Unit (FIU). Zo willen ze voorkomen dat hun naam in het strafdossier terechtkomt, en uiteindelijk misschien ook bij de verdachte.
Het Openbaar Ministerie (OM) is daar echter terughoudend mee. Namens het OM zegt Landelijk Coördinator Afpakken Anita van Dis in Notariaat Magazine dat het voor het OM belangrijk is dat de notaris zich beschermd weet. Maar Van Dis zegt ook: “Voor ons is van belang dat het melden van de verdachte transacties rechtmatig tot stand is gekomen en dat die transacties bruikbaar zijn voor de opsporing. De verdediging zal de start van een onderzoek moeten kunnen toetsen. Kan het OM dat niet voldoende borgen, dan kan de informatie minder bewijskracht hebben. In die zin is het van belang te weten wie de melding heeft gedaan en in welke hoedanigheid.”
Het OM werkt wel aan een instructie voor opsporingsonderzoeken waarbij het veiligheidsaspect mede een rol speelt.
Weerbaarheid van advocaten
Na de moord op advocaat Derk Wiersum en de aanslag op advocaat Philippe Schol is er ook de advocatuur veel aandacht voor veiligheidsrisico’s. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft op 18 juni een pakket maatregelen aangekondigd ter bescherming van togadragers. De nadruk ligt op weerbaarheid van de advocatuur en persoonsbeveiliging. De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) geeft daaraan concrete invulling, meldt de Orde op de eigen website.
De NOvA wil de bewustwording van risico’s vergroten en de weerbaarheid verhogen. Onder coördinatie van de NCTV ontwikkelt de NOvA een eigen aanpak, waarvoor een kwartiermaker is aangesteld.
De komende tijd brengt de NOvA eerst de behoeften van de advocatuur in kaart. Inmiddels is het onderwerp weerbaarheid opgenomen in het curriculum van de vernieuwde beroepsopleiding, die start in maart 2021. Ook is eind vorig jaar het team Vertrouwenspersonen getraind om te gaan met gevoelens van onveiligheid bij advocaten. Voor advocaten die een dreiging ondervinden blijft het noodnummer beschikbaar.
