Juridische professionals zullen in de toekomst niet slechts een juridische expert zijn: ze moeten allround worden om goed en flexibel te kunnen meedraaien in het werkveld (ook wel met een buzzword genoemd, de ‘T-shaped student’).
Bovendien zie ik als parttime docent hierbij een trend voor meer aandacht voor soft-skills: teamwork, gespreksvoering, sociale vaardigheden en zelfs mindfulness.
Neem maar een kopje gemberthee, steek je wierook aan en doe je das los. Want het is realiteit: mindfulness komt eraan. Een simpele uitleg voor het begrip ‘mindful’ in de (juridische) praktijk: meer aandacht voor wat er om je heen gebeurt en de moed hebben je gedrag daaraan aan te passen.
Duurzaam en waarachtig
Volgens UVA docent Maike Steen, die hierover een tijdje terug een lezing gaf op Amsterdamse Academische Club, gaat het erom hoe je het recht op een duurzame, waarachtige en menselijke manier kan toepassen. Mindfulness is daarbij de kapstok. Het gaat om het creëren van meer aandacht en bewustzijn voor ons eigen handelen en dat van anderen, zodat we zicht houden op waar het eigenlijk over gaat in (juridische) conflicten en wat er van ons wordt gevraagd, aldus Steen.
En dat wordt verwacht van juristen die midden in maatschappij staan, als rechter, advocaat, bedrijfsjurist of als mediator. Die moeten soms moedig zijn. Ergens voor staan. Zich inleven. En actie nemen op de juiste momenten. En dus geven we dat ook aan juridische studenten mee. Zie bijvoorbeeld een overzicht van mindfulness workshops en lezingen op de topuniversiteit BerkeleyLaw en de Universiteit van Amsterdam.
Verrassend
Er zijn verrassende initiatieven. In een UVA project met de Rietveld Academie werden alternatieve rechtszalen ontworpen, met gekleurde toga’s, driehoeken die aan basketballveldjes doen denken. Deze gearceerde fysieke plekken, gaven gedaagden zelf de keuze hoe ver ze van de aanklager en rechter zaten (dit lijkt op ‘systemisch werken’). Hier wordt gebroken met de traditie dat de rechter op de procespartijen neerkijkt.
Waar gaat het de mindfulness propagerende jurist om? Als ik het goed begrijp: een meer menselijke aanpak in bijvoorbeeld het strafrecht. Een meer menselijke behandeling zou kunnen leiden tot meer acceptatie van de beslissing van de verdachte. Meer begrip van slachtoffers. Minder recidive?
Transactiepraktijk
Als je nog wat moeite hebt met het concept mindfulness in de wereld van boeven: laten we eens kijken naar de wereld van de mannen en vrouwen in nette pakken, de deals. Waarbij intuïtie, instinct en connectie maken het verschil maken. Vaak genoeg maakte ik als legal counsel in transacties mee dat tegenspelers doelgericht “lijstjes afwerken”. Met als gevolg irritatie en tegenwerking. Deals liepen er vertraging door op.
Hier helpt het mindful te zijn. Simpelweg: aandacht voor de signalen die je lichaam geven. Is het stress wat ik voel, opluchting? Spanning? Als je met je eigen gevoel en intuïtie in contact bent, ben je eerder in contact met je gesprekspartner: is het tegenzin, wat ik nu voel en zie bij mijn Chinese gesprekspartner (vragen kan, maar je krijgt zelden het echte antwoord). Is hij of zij klaar voor de volgende stap? Pas als dat het geval is, zijn vervolgstappen zin in een onderhandeling verstandig. Mindful winnen dus. Nu heb ik uw aandacht.
Robert de Wilde is business coach & mediator en voormalig advocaat. Voor meer informatie klik hier
