Op het moment dat een kabinet valt of wanneer er verkiezingen zijn geweest voor de Tweede Kamer krijgt het kabinet de status ‘demissionair’. Het zou namelijk niet mogelijk zijn om in de tijd dat het nieuwe kabinet gevormd gaat worden, Nederland tijdelijk geen regering heeft. Ook in die moeten er namelijk besluiten worden genomen. De vraag is echter in hoeverre het demissionaire kabinet de bevoegdheid heeft om over alle onderwerpen besluiten te nemen.
Om die vraag te beantwoorden is het van belang de betekenis van het woord ‘demissionair’ te achterhalen. Wanneer iets demissionair is (ook wel bekend als controversieel) betekent dat dat een bepaald onderwerp dermate ingrijpend of in de samenleving zo gevoelig ligt dat het democratisch niet verantwoord is om het door een demissionair kabinet te laten behandelen.
Door de nieuw verkozen volksvertegenwoordigers in de Tweede en Eerste Kamer wordt bepaald wanneer sprake is van een dergelijk controversieel onderwerp. Demissionair minister-president Mark Rutte gaf vrij snel aan dat het onderwerp corona niet zal behoren tot een controversieel onderwerp waar het demissionaire kabinet niet over zou mogen beslissen. Dat is ook logisch gelet op de gevaren die zich bij deze crisis kunnen voordoen op het gebied van de volksgezondheid.
De Tweede en Eerste Kamer kunnen zoals gezegd allerlei onderwerpen controversieel verklaren. Deze regel is overigens niet te vinden in de grondwet, maar is ontstaan uit ongeschreven regels van het Nederlandse staatsrecht.
Tot slot kan geconcludeerd worden dat ondanks het feit dat er nog geen kabinet is gevormd, het demissionaire kabinet gewoon verder haar gang kan gaan tot een nieuw kabinet is gevormd. Uiteindelijk is het (gelukkig maar) aan ons nieuw verkozen parlement om aan te geven wanneer het demissionaire kabinet te ver is aan het gaan in haar besluitvorming.
