De overdracht van huizen moet eenvoudiger worden, terwijl de consument beter begeleid wordt bij de aankoop van het huis. Dat vindt professor Martin Jan Van Mourik. Hij wordt hierin gesteund door Netwerk Notarissen, een landelijk samenwerkingsverband van 160 notariskantoren.
Op het lustrumcongres voor de meer dan 600 (kandidaat-)notarissen van Netwerk Notarissen, ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het samenwerkingsverband, werd het plan van Van Mourik besproken. Het plan heeft voordelen waarmee niet alleen kopers en verkopers maar waarmee ook de criminaliteitsbestrijding worden geholpen.
In Nederland komen huizenkopers doorgaans pas ná het sluiten van de koopakte bij de notaris. Die controleert de koopakte, doet onderzoek bij het Kadaster, en maakt vervolgens de akte van eigendomsoverdracht. Van Mourik: “Wij stellen nu voor om alles in één akte te regelen. Dat betekent dus het afschaffen van de transportakte. Hierdoor wordt het een stuk eenvoudiger voor de koper. Bovendien krijgt de koper in een eerder stadium advies van de notaris. Met de eerdere betrokkenheid van de notaris in het koopproces zou ook de bestrijding van de vastgoedcriminaliteit zijn gediend.”
Er kunnen allerlei haken en ogen aan de koop van een huis zitten waar de koper pas achterkomt als hij bij de notaris komt om de akte van overdracht te ondertekenen. Van Mourik: “De notaris kan dan eigenlijk niets meer voor de koper doen. De koper is gebonden aan de koopakte. Die akte wordt dan wel vaak voorlopige koopakte genoemd, maar er is niets voorlopigs aan. Als de koper namelijk weigert de akte van overdracht bij de notaris te ondertekenen, moet hij een boete betalen van 10% van de koopprijs van het huis”.
De notaris is dé deskundige op het gebied van huizenkoop. Bovendien is hij onafhankelijk en adviseert de koper maar ook de verkoper eerlijk over de gevolgen van de koopakte. In de praktijk van Netwerk Notarissen blijkt dat kopers vaak al eerder behoefte hebben aan advies. Bijvoorbeeld over de vraag of hoe het huis wordt gefinancierd, welke juridische gebreken er aan het huis kleven en in welke gevallen het verstandig is een huis met je partner te kopen.
In het recente evaluatierapport van de Wet Koop onroerende zaken van de Universiteit Utrecht wordt de vervroegde inschakeling van de notaris in het koopproces ‘wenselijk’ genoemd. Volgens professor Martin Jan van Mourik gaat dit niet ver genoeg. De inschakeling van de notaris moet verplicht worden en het systeem worden vereenvoudigd.
