In september vorig jaar heeft de Commissie twee voorstellen goedgekeurd om de regels voor wat betreft productaansprakelijkheid af te stemmen op het digitale tijdperk, de circulaire economie, en om te garanderen dat er altijd een bedrijf in de EU verantwoordelijk is voor een product dat van buiten Europa wordt geïmporteerd.
Het voorstel wil de bewijslast verlichten als het gaat om ingewikkelde zaken. Het is de bedoeling dat het drempels wegneemt voor het instellen van vorderingen, terwijl het ook de belangen van fabrikanten en consumenten in het algemeen zeker wil stellen.
Oud
De huidige EU-regels voor wat betreft productaansprakelijkheid, die vooral zijn gebaseerd op de risicoaansprakelijkheid van fabrikanten, zijn bijna 40 jaar oud. Moderne aansprakelijkheidsregels zijn volgens de Europese Commissie belangrijk in het licht van de groene en digitale ontwikkelingen, vooral als het gaat om nieuwe technologieën zoals artificiële intelligentie. Het gaat erom bedrijven rechtszekerheid te bieden en ervoor te zorgen dat consumenten goed worden beschermd als er iets misgaat.
Moderniseren
In de eerste plaats is er voorgesteld de bestaande regels voor wat betreft de risicoaansprakelijkheid van fabrikanten voor producten met gebreken te moderniseren, uiteenlopend van slimme technologie tot geneesmiddelen. De aangepaste regels zullen bedrijven meer rechtszekerheid bieden, zodat zij kunnen investeren in nieuwe producten. Maar personen die schade ondervinden door defecte producten, waaronder digitale en opgeknapte producten, zullen dankzij de nieuwe regels ook een schadevergoeding kunnen krijgen. De Commissie stelt een harmonisatie voor van de nationale aansprakelijkheidsregels voor artificiële intelligentie (AI), zodat slachtoffers van AI-gerelateerde schade gemakkelijker kunnen worden vergoed.
Duidelijk
De aansprakelijkheidsregels moeten dus duidelijker en billijker zijn voor bedrijven die hun producten willen vernieuwen. Maar ze gelden ook voor consumenten, bij schade veroorzaakt door producten zoals robots, drones of ‘smart-home’-systemen. Er kan bijvoorbeeld een vergoeding worden geëist, wanneer fabrikanten hun digitale beveiliging niet op orde hebben, of wanneer consumenten gewond raken door onveilige producten die van buiten de EU worden ingevoerd.
In dat laatste geval kunnen zich dan voor een schadevergoeding wenden tot de importeur of de vertegenwoordiger van de fabrikant in de EU. Fabrikanten worden ook verplicht bewijsmateriaal openbaar te maken, en er komt meer flexibiliteit met betrekking tot de termijnen om vorderingen in te dienen. De bewijslast voor slachtoffers in complexe zaken, zoals die met betrekking tot geneesmiddelen of AI, wordt verlicht.
