De Wob, op grond waarvan het eenieder het recht heeft informatie op te vragen van de overheid, was in werking vanaf 1992. Een voorganger stamde uit 1980. De Woo moet de Nederlandse overheid, “in het kader van het onophoudelijke streven naar een goed en democratisch bestuur”, transparanter maken. De belangrijkste wijziging betreft de actieve openbaarmakingsplicht: bestuursorganen worden geacht niet langer alleen op aanvraag informatie openbaar te maken, maar – behoudens alle haken en ogen – eigener beweging. Het motto wordt: open, tenzij.
Snels, Sneller
In 2012 werd de eerste stap gezet in de richting van een nieuw stelsel. Mariko Peters, toenmalig Kamerlid namens GroenLinks, diende de initiatiefwet Nieuwe Wet openbaarheid van bestuur in. In recenter jaren werd de kar getrokken door Bart Snels en Joost Sneller (respectievelijk GroenLinks en D66).
Langzaam, langzamer
Maar het wetgevingstraject had ook wel iets van een dood paard. In oktober van vorig jaar ging de Eerste Kamer overstag, waardoor, na liefst tien jaar en veel politiek getouwtrek later, de Woo een feit is.
Overgangsrecht
Zo lang als het wetgevingstraject heeft geduurd, zo snel gaan de nieuwe regels in: de Woo kent geen overgangsrecht.
Dat benadrukt ook de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) in een recent arrest. Het “betekent dat de Woo onmiddellijke werking heeft en dat met ingang van 1 mei 2022 besluiten op vóór de inwerkingtreding van de Woo ingediende Wob-verzoeken met inachtneming van de bepalingen van de Woo moeten worden genomen.”
Bijspijkeren
Iedereen die wel eens te maken heeft met Wob-verzoeken, zal dus per direct moeten overschakelen naar de Woo. Voor wie het gemist heeft, is er gelukkig genoeg bijspijkermateriaal voorhanden. Zo is op de website van landsadvocaat Pels Rijcken een achtdelige blogreeks over de Wet open overheid terug te lezen, alsmede een podcast te beluisteren.
Woo’en?
Het zal wel even duren voordat iedereen vertrouwd is geraakt met de Wet open overheid (hetgeen waarschijnlijk niet in de laatste plaats geldt voor de overheid zelf). Interessant is ook hoe het spraakgebruik zich naar de nieuwe situatie zal voegen. Spreekt men vanaf nu van een ‘Woo-verzoek’? Of zal het ingeburgerde ‘Wob-verzoek’ hardnekkig blijken? Ook het werkwoord ‘wobben’ laat zich wellicht moeilijk vervangen door woo’en. De tijd zal het leren.
