Dat valt te lezen in de eerste reactie van de NVvR – de vakvereniging van officieren van justitie en rechters – op het rapport Tijd maken voor transitie van de visitatiecommissie Openbaar Ministerie.
Beroepstrots
Leuk en aardig wat de visitatiecommissie onlangs schreef over het Openbaar Ministerie, aldus de NvvR: onder OM’ers bestaat een grote beroepstrots, er is een krachtig gedeeld ‘OM-gevoel’ en medewerkers zijn zich bewust van de verantwoordelijkheden rondom integriteit. Ook ervaren zij voldoende ruimte om niet-integer gedrag bespreekbaar te maken. Dát wisten ze bij het OM al – weinig nieuws onder de zon.
Cultuurprobleem
Dat positieve nieuws raakt niet de kern van het cultuurprobleem bij het Openbaar Ministerie, aldus de NVvR. Daar wees de commissie-Fokkens in april 2019 ook al op: het cultuurprobleem van het OM is het cultuurprobleem van de top van het OM. “Een belangrijk deel van de algemene bevindingen en aanbevelingen van de commissie-Fokkens betreft de top van het OM, terwijl de ingezette maatregelen voor een groot deel zijn belegd bij de OM-onderdelen”, citeert de NVvR de visitatiecommissie. En net als de visitatiecommissie is het voor de NVvR onvoldoende duidelijk hoe binnen de top van het OM – de besturen van de OM-onderdelen én het College van procureurs-generaal – wordt gewerkt aan cultuurverandering.
Cultuurverandering
Het visitatierapport doet ‘op gedempte toon’ een dringende oproep aan het College van procureurs-generaal en de lokale parketbestuurders: geef topprioriteit aan de noodzakelijke cultuurverandering, door als top zelf meer prioriteit te geven aan cultuur, reflectie en integriteit. “Dat is lastig in tijden van schaarste, maar essentieel voor het functioneren van het OM als geheel, de top van het OM in het bijzonder en daarnaast ook voor alle medewerkers in de organisatie”, aldus de NVvR. Dit wil de NVvR op 9 september met het College bespreken.
Bureau Integriteit
In dat gesprek komt ook de werkdruk aan de orde, kondigt de NVvR aan, én de rol van het Bureau Integriteit van het OM (‘BIOM’) Deze interne organisatie zou – volgens de visitatiecommissie en ook volgens de NVvR – een sleutelrol binnen het OM moeten vervullen, maar dat blijkt op dit moment nog onvoldoende. Ook zijn de versterkende maatregelen nog niet of nog onvoldoende gerealiseerd en dat heeft tot bezorgdheid geleid. BIOM is vooral bezig met integriteitsonderzoeken, maar zou ook bij de preventie moeten worden betrokken.
