De Letse Sergejs Buivids filmde op een politiebureau hoe hij een verklaring aflegde in een administratieve procedure over een overtreding. Op de beelden waren politieagenten te zien die op het bureau aan het werk waren. Buivids plaatste de beelden op YouTube, waarna de Letse dienst gegevensbescherming oordeelde dat Buivids in strijd had gehandeld met de wet op de bescherming van persoonsgegevens. Buivids had de politieagenten immers niet geïnformeerd over zijn opnamen. Kunnen de politieagenten zich verzetten op grond van de regelgeving over gegevensbescherming?
Het Hof van Justitie slaat in een arrest van 14 februari 2019 een aantal piketpaaltjes (ECLI:EU:C:2019:122, Buivids/Letland). Het maken en op YouTube zetten van de video-opname valt binnen de werkingssfeer van de Privacyrichtlijn, die sinds 25 mei 2018 is vervangen door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (de AVG). Het feit dat de politieagenten ambtenaren in functie zijn maakt dat niet anders. Ook ambtenaren zijn tijdens hun werk niet vogelvrij.
Maar daarmee is de kous nog niet af. Buivids doet namelijk een beroep op zijn vrijheid van meningsuiting. Hij stelt dat hij met publicatie van de beelden een misstand aan de kaak stelt. Tussen het recht op bescherming van persoonsgegevens en het recht op vrijheid van meningsuiting bestaat een inherente spanning. Maar regelgeving op het gebied van vrijheid van meningsuiting is niet geharmoniseerd door het EU-recht. Er staat een algemene bepaling in het Handvest voor de Grondrechten, maar verder is er geen EU-regelgeving hierover. Het Hof van Justitie verwijst de zaak daarom terug naar de Letse rechter om vast te stellen of Buivids de beelden op YouTube plaatste voor uitsluitend journalistieke doeleinden.
Het Hof van Justitie bakent het juridische kader hiervoor vast af. Het begrip ‘journalistiek’ moet ruim worden uitgelegd. Activiteiten kunnen als ‘journalistieke activiteiten’ worden aangeduid als zij bekendmaking aan het publiek van informatie, meningen of ideeën tot doel hebben. Welk overdrachtsmedium wordt gebruikt doet niet terzake. Deze activiteiten zijn niet voorbehouden aan mediaondernemingen. Het is niet relevant of er een winstoogmerk is. Dat Buivids geen professioneel journalist is, belet dus niet dat het op YouTube zetten van het filmpje een journalistiek doel kan dienen.
