Het Openbaar Ministerie moet scherpe keuzes gaan maken, zegt topman Gerrit van der Burg, ‘omdat er meer werk ligt dan het OM aankan’. Hoewel het aantal strafzaken dat het OM in 2019 heeft behandeld iets is afgenomen, zijn deze wel complexer.
Het Openbaar Ministerie heeft in 2019 twee procent méér strafzaken gedaan waarin sprake is van High Impact Crime (ernstige geweldsmisdrijven, zedenmisdrijven, overvallen of straatroven), vergeleken met 2018. Het aantal (ernstige) zedenzaken dat instroomde nam met 8 procent toe. Dat blijkt uit cijfers die het OM naar buiten heeft gebracht.
Ook zag het OM een toename van 11,5 procent van geweldszaken waarbij door de verdachte een wapen werd gebruikt (van 1.000 naar 1.150 verdachten; 117 verdachten waren minderjarig). Verder nam het aantal verdachten dat wordt vervolgd voor cybercrime toe met 26 procent. Het aantal strafzaken voor mensensmokkel nam met 53 procent toe (van 147 naar 225), het aantal zaken voor mensenhandel daalde echter met 14 procent (van 169 naar 145).
In totaal handelde het OM in 2019 meer dan 200.000 misdrijfzaken af, 25.000 zaken in hoger beroep, 122.000 overtredingszaken en 413.000 beroepszaken tegen verkeersboetes. Voor die 200.000 misdrijfzaken doet het OM iets minder dan de helft van de zaken zelf af, met een strafbeschikking, transactie of (voorwaardelijk) sepot. De andere helft komt op zitting.
Samenwerking
Gerrit van der Burg, voorzitter van het College van procureurs-generaal merkt dat de maatschappij steeds meer verwacht van het OM. In 65 procent van de strafzaken sprake is van een verdachte met psychische problemen, schulden, verslaving of een combinatie van daarvan. De maatschappij verwacht dat het OM bij beoordeling van de strafzaak hiermee rekening houdt, om zoveel mogelijk recidive te voorkomen. Dat betekent steeds meer en steeds vaker samenwerking met ketenpartners als Reclassering en de Verslavingszorg. Dat leidt ertoe dat dat relatief eenvoudige strafzaken, zoals winkeldiefstel of een eenvoudige vernieling of mishandeling, veel meer tijd en aandacht kosten dan tien jaar geleden. Zo behandelde het OM vijf jaar geleden circa 24.000 BOPZ-dossiers om iemand gedwongen te laten opnemen in een inrichting, in 2019 waren dat er 32.250 – een toename van 35 procent ten opzichte van 2014.
Werkdruk
Van der Burg vindt dat er scherpe keuzes moeten worden gemaakt, ‘omdat het OM altijd meer werk heeft dan het aankan’. “Met die hoge werkdruk hebben de collega’s dagelijks te maken, dat mag nooit worden onderschat.” Van der Burg noemt 2019 ‘een heel heftig jaar voor het OM’, waarbij hij vooral wijst naar ‘de afschuwelijke moord op advocaat Derk Wiersum’.
In mei volgt het jaarverslag van het Openbaar Ministerie met meer cijfers en duiding.
