Sinds 16 maart 2020 heeft het Openbaar Ministerie 623 coronagerelateerde misdrijfzaken in behandeling genomen. Ging het in de eerste maanden vooral om coronahoesters en -spugers (met name richting mensen met een publieke taak), de laatste maanden betreft het veelal demonstranten die zich keren tegen het coronabeleid. Zij werden vooral vervolgd voor het niet opvolgen van een bevel van de politie, bedreiging en (openlijk) geweld. Daarbovenop zijn 407 misdrijfzaken in behandeling genomen die te maken hebben met de avondklokrellen.
Avondklok
Binnen de 407 avondklokzaken werden 551 strafbare feiten begaan: openlijk geweld (165), opruiing (137, al dan niet via social media), wederspannigheid (87), diefstal (56, soms in vereniging) en vernieling (23). Van 407 verdachten waren er 91 onder de 18 jaar. De afdoening verliep via de strafrechter (281 zaken, al dan niet via het snelrecht), in 29 gevallen is een OM-strafbeschikking uitgevaardigd en in 67 gevallen besloot de officier om de zaak (voorwaardelijk) te seponeren. In de andere zaken moet nog een beslissing volgen. Van de 281 zaken waarin een verdachte is gedagvaard, zijn inmiddels 189 zaken al behandeld door de rechter, wat 121 keer leidde tot een gevangenisstraf of jeugddetentie. In de overige 60 gevallen is een andere straf opgelegd, bijvoorbeeld een geldboete of taakstraf. In elf gevallen kwam de rechter tot een vrijspraak.
Overtredingen
Naast deze misdrijfzaken waren er ook de overtredingen op grond van de regionale noodverordeningen Covid-19 en de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19. De noodverordeningen golden tot 1 december 2020, sindsdien geldt de tijdelijke wet. Er zijn op beide regelingen 124.356 strafbeschikkingen uitgevaardigd (peildatum 16 mei 2021), waarvan er 80.419 zijn uitgevaardigd voor het overtreden van de avondklok die drie maanden van kracht was. Bij de overige strafbeschikkingen gaat het voornamelijk om onvoldoende afstand houden. Daarnaast zijn er 8.391 strafbeschikkingen uitgevaardigd voor het overtreden van de mondkapjesplicht in het OV en in de publieke binnenruimte.
Verzet
Niet iedereen kan zich vinden in een sanctie: op 16 mei 2021 zijn 14.441 verzetschriften tegen een strafbeschikking, opgelegd vanwege een overtreding van een regionale noodverordening Covid-19 of de tijdelijke wet, geregistreerd. De officier van justitie beoordeelt de zaken en brengt deze vervolgens voor de rechter of trekt de strafbeschikking in. Van de 124.356 strafbeschikkingen zijn 3.616 zaken na verzet geseponeerd.
Jongeren
Inmiddels zijn er 2.196 jongeren doorverwezen naar HALT (peildatum 16 mei 2021). Bij elke daarna volgende overtreding van de noodverordening krijgt de jongere van 16 jaar en ouder een boete van 95 euro. Jongeren tussen de 12 en 15 jaar krijgen een boete van 48 euro. Sinds 14 oktober 2020 bedragen boetes voor meerderjarigen 95 euro, daarvoor was het boetebedrag vastgesteld op 390 euro.
Klik hier voor meer cijfers over coronamisdrijven en -overtredingen.
