Voor de meeste strafbare feiten heeft het OM landelijke strafvorderingsrichtlijnen, bijvoorbeeld voor winkeldiefstal, vernieling, rijden onder invloed en drugs. Daarin staan per misdrijf de straffen of strafeisen waaraan een officier van justitie kan denken voor daders die voor het eerst in de fout gaan en voor daders die bij herhaling strafbare feiten plegen. De uitgangspunten in een richtlijn bieden houvast voor het bepalen van de straf(eis), waarbij de officier van justitie ook andere (persoonlijke) omstandigheden meeweegt.
Witwassen
Met een online enquête wil het OM nu weten hoe burgers denken over straffen die passend zijn als jongeren geld witwassen. In de casus krijgt een jeugdige medewerker van een supermarkt het verzoek van een crimineel of deze de bankrekening van de jongen mag gebruiken, om er af en toe geld op te zetten – zodat het later ‘legaal’ in de bovenwereld terechtkomt. De jongere krijgt per transactie 500 euro. Burgers kunnen aangeven of de jongere daarvoor een boete moet krijgen, taakstraf of gevangenisstraf, en hoe hoog die dan wel zou moeten zijn.
Varianten
In de enquête wordt gewerkt met meerdere varianten: de supermarktjongen wordt door de crimineel bedreigd om zijn bankrekening ter beschikking te stellen, de jongen heeft eerder meegewerkt aan dergelijke witwaspraktijken, als het bedrag dat de crimineel op de rekening stort fors lager is dan in de eerste casus en als de jongen zijn vrienden heeft gevraagd ook mee te doen. Steeds wordt gevraagd of de jongen dezelfde straf verdient, of een hogere of lagere. Deelnemers kunnen na afloop van de enquête zien hoe andere (anonieme) deelnemers hebben gestemd.
Evaluatie
De resultaten van deze enquête worden meegenomen bij het evalueren van de strafvorderingsrichtlijnen voor witwassen voor officieren van justitie. Burgers kunnen tot uiterlijk 1 mei 2024 de vragenlijst invullen. Het OM organiseerde eerder consultaties over misbruik van seksueel beeldmateriaal, messenbezit, dierenmishandeling en illegaal vuurwerk. Daarbij ging het steeds om vragen als: is in de ogen van de samenleving de strafeis te mild, te hoog of moet er op andere wijze worden bestraft?
Scholieren
Naast de online enquête bevraagt het OM jongeren van middelbare scholen in heel Nederland. Dit doet het OM in samenwerking met ProDemos. Scholieren bespreken de casus en beantwoorden dezelfde vragen.
