Stichting IJI is in 1918 opgericht in het Vredespaleis als ‘geschenk aan de wereld’. Het moest een kenniscentrum worden voor internationaal recht dat gratis adviezen zou verstrekken aan een ieder die daar om vroeg. “Hiermee wilde Nederland internationaal van betekenis zijn, mede gelet op de positie die het had ingenomen tijdens de Eerste Wereldoorlog”, zegt CEO Fieke van Overbeeke. De adviezen gaan over internationaal personen- en familierecht, erfrecht en vermogensrecht.
Gratis adviezen
Het oprichtingskapitaal werd opgebracht door vooraanstaande zakenlieden, ministers en andere staatslieden. In de eerste honderd jaar van haar bestaan heeft de stichting altijd mogen rekenen op donaties of subsidies. Daardoor kon het IJI tot 1979 gratis adviezen te verstrekken. Van Overbeeke: “Daarna is het IJI kostendekkende tarieven in rekening gaan brengen, die pas de laatste jaren fors werden verhoogd. De inflatie werkt immers door in bijna alle kosten van onze exploitatie.”
Twee jaar
De laatste jaren teert het IJI steeds meer in op het eigen vermogen. “De horizon”, zegt Van Overbeeke, “is hoogstens twee jaar.” Dit komt omdat de financiële steun de afgelopen jaren geheel is afgebrokkeld. “Met als dieptepunt: de afschaffing van de subsidieregeling voor de sociale advocatuur in 2019. Indertijd was het de bedoeling van de minister voor Rechtsbescherming om gefinancierde rechtshulp te gaan ontwikkelen met rechtshulppakketten, maar die zijn niet van de grond gekomen. Maar de subsidieregeling werd niet hersteld.”
Subsidieaanvraag
In 2023 heeft het IJI opnieuw subsidie aangevraagd bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar “bij gebreke aan financiële middelen werd dit afgewezen”. Het gaat om € 260.000 jaarlijks, “een zeer bescheiden bedrag”, zegt Van Overbeeke. “Hiermee kan het IJI de effectieve toegang tot het recht blijven verschaffen aan iedereen die dat nodig heeft, terwijl ook meteen wordt bijgedragen aan de efficiëntie in de sociale advocatuur en bij de gerechten.”
Buitenlands recht
Volgens Van Overbeeke is de rol van het IJI in de ruim honderd jaar van het bestaan steeds belangrijker geworden: het internationale rechtsverkeer is toegenomen, er zijn veel internationaal privaatrechtelijke zaken waarbij veelal buitenlands recht moet worden toegepast. “De Nederlandse wet bepaalt dat de regels van IPR en het door die regels aangewezen recht ambtshalve moeten worden toegepast. De behoefte aan deskundige advisering op het gebied van het internationaal privaatrecht en buitenlands recht is daarom groot. Maar gelet op de huidige kostenstructuur van het stelsel van rechtsbijstand kan het IJI op dit moment slechts een kleine groep rechtszoekenden bedienen.”
Petitie
Mede daarom is het IJI een petitie gestart. Die handtekeningen die onder de petitie worden gezet worden aan de subsidieaanvraag toegevoegd. Meer informatie over het IJI: klik hier.
