Pecunia non olet: online studiemateriaal verkopen

Delen:

Hoe studeerden de vorige generaties rechtenstudenten zonder het internet? De moderne rechtenstudent kan het bestaan van online platforms niet ontgaan zijn. Massaal wisselen wij samenvattingen, college-aantekeningen, oud-tentamens, opdrachtuitwerkingen, enzovoorts uit. Maar mag dat allemaal zomaar?

De rechtenstudie van tegenwoordig is met ingang van het internettijdperk drastisch veranderd. Daarmee ook het werk van juristen: wat zou de jurist(-aspirant) van vandaag moeten zonder Kluwer Navigator, Rechtsorde en Legal Intelligence? De oude jurisprudentiebundels die je in bibliotheken ziet staan beginnen steeds meer te lijken op artefacten. We slaan alles online op, in de cloud. De universiteiten bieden de studenten alle documenten aan via een online leerplatform. Als het niet aan fysieke colleges lag, hoefden wij eigenlijk nooit echt op campus te zijn. Het zijn echter de colleges die van gewichtig belang zijn, want dit is waar een hypothetische Annemiek keiharde knaken raapt. Die ijverige vingertjes die je hoort tikken in de collegezaal worden aangestuurd door Annemiek die elk woord dat de docent uitspreekt digitaliseert. Zij heeft veel vriendjes, want de vele studenten die te lui waren om uit bed te komen voor de college zijn geïnteresseerd in haar notoire aantekeningen.

En wie geen vriend is, is klant: Annemiek uploadt haar aantekeningen op Knoowy, Studeersnel, en Stuvia. Zij krijgt voor ieder document dat zij uploadt betaald. Maar wacht eens even… misschien kan Annemiek ook de uitwerkingen van de werkgroepopgaven uploaden? Samenvattingen van de voorgeschreven literatuur? Al haar essays? Haar scriptie? Tuurlijk! Maar mag je alles zomaar uploaden? Deze vraag weegt niet zwaar op het geweten van menig medestudent, maar we blijven desalniettemin nieuwsgierig. De hoofdgedachte ter beantwoording van de vraag is telkens: als het materiaal niet van jou is, moet je duidelijk maken van wie het dan wel is. Als je iets ergens anders hebt gelezen, moet je verwijzen naar de originele bron.

Aan wie behoren de rechten van het document toe?

Eerst even per soort document aan wie de rechten van het document toebehoren.

  • Samenvattingen en college-aantekeningen
    Met de hoofdregel in acht genomen wordt al snel duidelijk dat collegeaantekeningen en samenvattingen uploaden geen problemen hoeven op te leveren. Zolang je deze hebt geschreven in je eigen woorden en hebt verwezen naar ideeën die niet uit jouw brein komen, zijn samenvattingen helemaal prima om te uploaden. Anders pleeg je plagiaat.
  • Studiematerialen
    Bij oud-tentamens en opdrachtuitwerkingen moet je voorzichtiger zijn. Medewerkers van de universiteiten hebben deze geschreven. Het auteursrecht of intellectuele eigendom kan hier toekomen aan de docent of aan de universiteit zelf. Medewerkers in dienst van de universiteit kunnen in hun arbeidsovereenkomst hebben staan dat bepaalde rechten worden overgedragen van werknemer naar werkgever. De cao Nederlandse Universiteiten  biedt meer vrijheid om deze rechtenoverdracht te regelen in een individuele arbeidsovereenkomst dan bijvoorbeeld in de cao voor het hoger beroepsonderwijs. Zie artikel 1.20 e.v. respectievelijk artikel E-7 van de cao’s.
    Weer geldt: zolang je niet pretendeert deze documenten zelf opgesteld te hebben zit je goed. Let wel op dat je toestemming hebt om deze documenten te uploaden. Als nergens staat dat het niet mag, kun je het publiceren. Als je safe wilt spelen kun je het beste de OER (Onderwijs- en Examenregeling) van je studie of de studiehandleidingen en overige vakinformatie raadplegen.
  • Intellectuele eigendom bij scripties
    Veel studenten vragen zich af hoe het zit met het intellectueel-eigendomsrecht van scripties. De hoofdregel hier is dat de rechten behoren tot de auteur van de scriptie, dus de student zelf. Een uitzondering hierop is wanneer je de scriptie schrijft voor een bedrijf of organisatie, waarin je in een contract uitdrukkelijk afstand doet van je intellectueel-eigendomsrechten op de scriptie. Denkbaar is dat tussen studenten en bedrijven vergeten wordt een dergelijk beding op te nemen in een overeenkomst. In dat geval blijven de IE-rechten bij de student/scriptant.

Wat is de rol van Knoowy, Stuvia en StudeerSnel

Dat gezegd hebbende, resteert alleen nog de vraag welke rol de online platforms zoals Knoowy, Stuvia of StudeerSnel spelen bij het beschermen van auteursrecht. Hierbij moeten we kijken in de algemene voorwaarden van de respectievelijke platforms. Daarin zie je telkens dat bij het uploaden van het document de auteur verantwoordelijk wordt gesteld voor het leveren van documenten die niet in strijd zijn met het auteursrecht of de intellectueel-eigendomsrechten. Daarnaast staat er telkens in de algemene voorwaarden dat het studiemateriaal dat de gebruikers posten niet valt onder het intellectueel-eigendomsrecht van de platform. Al het andere wel.

Het gekke is dat de platforms in de algemene voorwaarden feitelijk zeggen dat je zelf verantwoordelijk bent voor het materiaal dat je aanlevert, maar het vervolgens wel verbiedt om de documenten te verspreiden. Dus als het op verspreiden aankomt dan doet het platform alsof het document tot hun eigendom behoort. Komt er een claim van een derde dat de inhoud van een document de rechten van deze derde schendt, dan geeft het platform de aansprakelijkheid door als een hete aardappel. Dit lijkt mij oneerlijk. Maar goed, we gaan zoals altijd akkoord met de voorwaarden, toch?

Alle studiematerialen die je uploadt vallen onder je eigen verantwoordelijkheid. Advies is dus om alert te blijven bij het uploaden van de documenten. Bij het downloaden is het belangrijk dat je het document niet mag verspreiden zonder toestemming van het platform.

En we kunnen weer doorgaan met geld verdienen!

 

 

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven