In Leiden kunnen rechtenstudenten het predicaat cum laude voor het bachelorexamen krijgen als het gewogen gemiddelde van alle ‘onderwijseenheden’ een 8,0 of hoger is, voor de bachelorscriptie minimaal een 8,0 is behaald en het bachelorexamen binnen vier studiejaren is behaald. Wijkt het gewogen gemiddelde met 0,5 punt daarvan af, dan kan de examencommissie toch besluiten dit predicaat te verlenen. Deze student had een gewogen gemiddelde van 7,758 en een 8,0 voor zijn scriptie. Hij wees de examencommissie op prestaties rondom zijn studie en werkzaamheden bij de universiteit en daarbuiten, maar zonder succes. De student stapte naar de Raad van State.
‘Bijzondere omstandigheden’
De Afdeling bestuursrechtspraak stelt voorop dat de examencommissie een grote mate van beoordelingsruimte heeft bij de toekenning van een cum laude. Er moeten worden gekeken of er ‘bijzondere omstandigheden’ zijn die cum laude rechtvaardigen. Deze student deed wel extra vakken, maar dat is niets bijzonders – dan doen er wel meer. Ook onderwijswerkzaamheden (zoals een student-assistentschap) zijn niet bijzonder. Dat geldt ook voor een vak dat hij volgde aan het Honours College Law, maar omdat hij maar een 7 scoorde, is ook dat geen bijzondere prestatie. En dat hij extracurriculaire activiteiten heeft ondernomen (zo zat hij in een ‘huurteam’ dat hij met medestudenten had opgezet), is ook niet bijzonder. De examencommissie heeft zich redelijkerwijs op het standpunt kunnen stellen dat geen sprake is van een bijzonder geval en heeft het verzoek om het predicaat cum laude terecht afgewezen.
Onderscheidend karakter
De student laat het er niet bij zitten: hij vraagt de examencommissie van zijn universiteit opnieuw om cum laude te verlenen. Volgens hem volgt uit de uitspraak van de Afdeling dat zijn werkzaamheden voor het huurteam een onderscheidend karakter hebben. Daarom moeten deze werkzaamheden als een ‘bijzondere omstandigheid’ worden aangemerkt. Uit de Onderwijs- en examenregeling van de Bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid (OER) zou daaruit volgen dat cum laude moet worden toegekend. De examencommissie wijst dit verzoek tot twee keer toe af: uit vaste rechtspraak van de Afdeling volgt dat een uitspraak van een rechterlijke instantie geen nieuw gebleken feit of veranderde omstandigheid is, een term uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Nu niet is gebleken van een nieuw feit of veranderde omstandigheid, is opnieuw procederen zinloos.
Huurteam
De Afdeling had niet méér gezegd dan dat de activiteiten van deze student binnen het huurteam ‘bijzonder’ zijn omdat niet veel studenten hetzelfde doen. Dat maakt deze activiteit zelf nog niet bijzonder in de zin van de OER. Los daarvan: de individuele bijdrage van deze student aan dit huurteam is niet goed vast te stellen, omdat het is opgezet in samenwerking met drie medestudenten en de gemeente Leiden. Volgens het examencommissie moeten extracurriculaire activiteiten academisch van aard zijn en gekoppeld zijn aan de eindtermen van de opleiding om ‘bijzonder’ te kunnen zijn in de zin van de OER. Daarvan was hier geen sprake.
‘Meer onderzoek’
Dan gaat de student voor de tweede keer naar de Raad van State. Hij stelt dat de examencommissie onvoldoende heeft gemotiveerd waarom zijn werkzaamheden voor het huurteam niet als bijzondere omstandigheid zijn aangemerkt. De examencommissie had moeten onderzoeken wat zijn persoonlijke bijdrage aan het huurteam is geweest. Ook vindt hij dat de examencommissie ‘gewijzigd beleid’ voert waarbij de criteria van de OER dermate streng en inconsequent worden toegepast dat extracurriculaire activiteiten nooit als bijzondere omstandigheid kunnen worden aangemerkt. Volgens de Afdeling had de student dit verzoek naar ‘meer onderzoek’ al in de eerdere procedure kunnen inbrengen. Nieuwe argumenten tegen de beslissing van de examencommissie (die inmiddels in rechte onaantastbaar is) zijn geen nieuwe feiten of veranderde omstandigheden als bedoeld in de Awb. ‘Nieuw beleid’ van de examencommissie (volgens de student dan) is volgens de Afdeling geen nieuw feit of veranderde omstandigheid. Ook de examencommissie stelt dat geen sprake was van nieuw beleid. Op dit punt verliest de student.
Twee leden
De student heeft nog een argument: de beslissing van de examencommissie is genomen door twee leden die niet op zitting aanwezig waren. Daardoor zijn de gevolgde procedure en de beslissing in administratief beroep niet zorgvuldig, transparant en juist. Het klopt dat elke kamer van de examencommissie drie of vijf leden heeft en voltallig zitting houdt. Maar in de interne reglementen staat ook dat in bijzondere situaties de examencommissie een kamer met drie leden instellen. In dit geval had één lid zich verschoond en omdat een kamer alleen uit vijf of drie leden mag bestaan, heeft een ander lid ook geen zitting genomen in de kamer die het administratief beroep heeft behandeld. Niks aan de hand dus.
Dwangsom
Tot slot stelt de student dat de examencommissie in verzuim was door de beslistermijn van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek te overschrijden. De Afdeling moet deze termijnoverschrijding benoemen, vindt hij, bijvoorbeeld door een dwangsom vast te stellen. Maar ook dat verliest deze student. Hij krijgt geen cum laude op zijn bachelordiploma.
Bestuursrecht
Gezien zijn ervaring met dergelijke procedures, is de verwachting dat deze student in de masterfase mooie cijfers haalt voor vakken als bestuursrecht en bestuursprocesrecht.
Lees hier de uitspraak: ECLI:NL:RVS:2024:251.
