De Rotterdamse regelrechters nemen vanaf vandaag hun eerste zaken aan. Ze verwachten in de pilotfase, die tot 1 januari 2020 duurt, zeker honderd zaken af te handelen.
De regelrechter is een initiatief van de rechtbank Rotterdam, en zal werken in de locaties Rotterdam en Dordrecht. Hij zal geschillen tussen burgers onderling behandelen, maar ook geschillen tussen burgers en bedrijven.
Wie met zijn buurman ruzie heeft over geluidsoverlast, overhangende takken of ‘verkeerd’ geparkeerde auto’s, kan via een aanmeldformulier de regelrechter inschakelen. Het bureau van de regelrechter onderzoekt of de zaak zich leent voor een procedure voor de regelrechter. Dat zijn geschillen over arbeid (ook re-integratiezaken en ontslagkwesties), huurzaken, consumentenzaken, geldvorderingen, schades en burenruzies. De meeste familiezaken worden niet door de regelrechter behandeld, hij doet ook geen bestuursrechtelijke geschillen.
De grondslag voor deze procedure ligt in artikel 96 Rv. Beide partijen moeten ermee instemmen om de kwestie voor te leggen aan de regelrechter. “Dat moet blijken uit het aanmeldformulier”, zegt Wim Wetzels, één van de regelrechters. “Zo niet, dan neemt het bureau contact op met de verweerder met de vraag of hij meewerkt aan een procedure.” Beide partijen betalen 39,50 euro aan griffierecht. Wanneer twee bedrijven een geschil hebben en de regelrechter inschakelen geldt het normale griffierecht, dat ook van toepassing is bij reguliere dagvaardingsprocedures
“Het lagere griffierecht is een van de voordelen van de regelrechter”, zegt Wetzels. “Een ander voordeel is de laagdrempeligheid van de procedure. Er hoeft geen ingewikkelde dagvaarding te worden uitgebracht en de verzoeker kan ermee volstaan in het aanmeldformulier in een paar zinnen het geschil te omschrijven. In een normale kantonrechtersprocedure moet je voor het uitbrengen van dagvaarding een gerechtsdeurwaarder inschakelen. Verder kunnen we een zaak snel op zitting brengen.”
De bedoeling is dat een zaak binnen drie à vier weken wordt behandeld . De regelrechter probeert de zaak te schikken of hij wijst in een paar weken vonnis. Hoger beroep is in principe niet mogelijk, tenzij beide partijen zich dat vooraf voorbehouden. “En dan nog: hoger beroep is alleen mogelijk als het financiële belang minstens 1.750 euro is, en dat zal bij een ruzie over een overhangende tak niet snel het geval zijn.”
Zes van de 25 – allemaal ervaren – kantonrechters van de rechtbank Rotterdam krijgen tevens de titel ‘regelrechter’. Samen hopen zij tot 1 januari 2020 – zolang loopt de pilot – zo’n honderd zaken te doen. In principe op de rechtbank, maar denkbaar is ook dat de regelrechter ter plekke komt kijken om het probleem zelf, in het bijzijn van beide partijen, te inspecteren. Het project is geslaagd, zegt Wetzels, als blijkt dat de regelrechter echt iets toevoegt.
De eerste reacties zijn al positief, weet Wetzels. “Ook mediators zijn er blij mee. Ik sprak er een die zei dat de regelrechter een vastgelopen kwestie snel kan lostrekken. Stel dat bij een arbeidsconflict, onder regie van een mediator, wordt afgesproken dat de werknemer tien maandsalarissen meekrijgt. Maar dan komt de discussie: wat zit er in een maandsalaris. Ook vakantiegeld? Pensioenopbouw? De regelrechter kan daarover snel uitspraak doen, en dan kan de mediator ook weer verder.”
