‘Schadefonds Geweldsmisdrijven moet op agenda advocatuur en OM’

Slechts tien procent van de slachtoffers van een geweldsmisdrijf die recht hebben op financiële tegemoetkoming vanuit het Schadefonds Geweldsmisdrijven, doet daartoe ook daadwerkelijk een aanvraag. Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O, dat onder meer concludeert dat het Openbaar Ministerie en de advocatuur een nadrukkelijker rol zouden kunnen spelen bij het doorverwijzen van slachtoffers.

Delen:

‘Schadefonds Geweldsmisdrijven moet op agenda advocatuur en Openbaar Ministerie’ - Mr. Online
Foto: Depositphotos

Onderzoekers van Ipsos I&O voerden het onderzoek uit in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). Voor het onderzoek werden alle aanvragen voor vergoedingen uit het Schadefonds Geweldsmisdrijven uit de periode tussen 2017 en 2023 geanalyseerd. In die periode kwamen bij het fonds zo’n 18.000 aanvragen binnen, waarvan ongeveer twee derde werd gehonoreerd.

Uit de data blijkt echter dat slechts zo’n één op de tien slachtoffers die mogelijk in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming vanuit het fonds, daar ook daadwerkelijk een beroep op doet. Dat de ruime meerderheid die mogelijkheid onbenut laat, heeft volgens de onderzoekers tal van redenen, waarvan onbekendheid met het fonds de belangrijkste is.

Doorverwijzen

Uit slachtofferenquêtes blijkt dat zo’n 57 procent van de slachtoffers die een beroep doen op het Schadefonds Geweldsmisdrijven worden doorverwezen door Slachtofferhulp Nederland. De politie staat met zo’n 18 procent doorverwijzingen op de tweede plaats. Zo’n elf procent van de slachtoffers van geweldsmisdrijven wordt door een advocaat ingelicht over het bestaan van het Schadefonds.

Opvallend is dat slechts een kleine twee procent van de slachtoffers door het Openbaar Ministerie wordt gewezen op de mogelijkheid om een aanvraag tot financiële tegemoetkoming te doen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Er zijn bijvoorbeeld drie keer zoveel slachtoffers (zes procent) die deze mogelijkheid zelf ontdekken via een online zoektocht. Ook worden er meer slachtoffers naar het Schadefonds Geweldsmisdrijven verwezen door hun huisarts, psycholoog of GGZ-medewerker (allen twee procent) dan door een medewerker van het OM.

Overlegstructuur

De onderzoekers constateren dat er tussen de advocatuur en het Schadefonds geen formele, structurele overlegstructuur bestaat. Met het OM is die er evenmin. Alleen met Slachtofferhulp Nederland voert het Schadefonds formele overleggen.

Het advies luidt dan ook om de banden tussen de Schadefonds en onder meer het OM en de advocatuur te intensiveren. Daarnaast zouden ketenpartners als het OM en de advocatuur volgens de onderzoekers idealiter aan de slag gaan met eigen initiatieven om slachtoffers beter te informeren over het Schadefonds: “Naast het structurele overleg tussen het SF en SHN zou het doelgroepbereik op de agenda van andere ketenpartners kunnen worden geplaatst. Het is belangrijk om deze organisaties te (blijven) informeren over actuele en relevante wijzigingen in het beleid van het SF, bijvoorbeeld met betrekking tot de vereisten voor een aanvraag.”

Drempels

Onbekendheid met het Schadefonds Geweldsmisdrijven en gebrekkige inlichtingen over het fonds zijn echter niet de enige reden voor het lage percentage aanvragen, zo constateren de onderzoekers. Bij slachtoffers spelen soms ook andere redenen om geen gebruik te maken van hun recht, bijvoorbeeld omdat ze geen behoefte hebben aan administratieve rompslomp of omdat ze financiële tegemoetkoming niet nodig vinden.

Daar waar het echter gaat om ‘emotionele drempels’, zoals schuldgevoelens of schaamte, kunnen ketenpartners als het OM wel degelijk helpen om belemmeringen weg te nemen, zeggen de onderzoekers. Zij constateren in de praktijk echter vaak nog “onvoldoende besef of kennis dat zij hier ook een rol in kunnen hebben”.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven