Grondhandelaren knippen weilanden op in kleine stukjes grond en verkopen ze aan particulieren. Die kopen deze percelen als belegging, in de hoop dat er woningbouw zal plaatsvinden en de grond in waarde stijgt. Maar het beloofde rendement blijft uit doordat de voorgespiegelde bestemmingswijziging van grond voor landbouw naar huizenbouw helemaal niet plaatsvindt. Volgens RTL Nieuws zijn tienduizenden particulieren slachtoffer van deze grondhandel.
Ontzetting uit het ambt
De afgelopen jaren werd aan zes notarissen een tuchtmaatregel opgelegd vanwege fouten bij grondverkoop aan particulieren. De straffen varieerden van een waarschuwing tot ontzetting uit het ambt. Toch is er een aantal notarissen dat de grondverkoop blijft faciliteren. “Bij veel notarissen is bekend dat kopers belazerd worden, maar onder de 1.300 notarissen in Nederland vinden verkopers altijd wel weer een notaris die wel medewerking verleent”, aldus hoogleraar notarieel recht Leon Verstappen (Rijksuniversiteit Groningen) tegen RTL Nieuws.
Volmacht
RTL Nieuws onderzocht ruim 500 aankopen van stukken landbouwgrond door 220 kopers. Aan het grootste deel van deze transacties bleek door zo’n tien notarissen te worden meegewerkt. 84 procent van de verkopen vond plaats via een volmacht.
Hoewel volmachten legaal zijn, raden zowel de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) als de tuchtrechter af om bij grondverkoop een volmacht te gebruiken. Als een notaris de kopers niet ziet of spreekt, is het bijna onmogelijk om hen te waarschuwen voor de risico’s, aldus de KNB.
De notarissen die blijven meewerken aan grondhandel zeggen tegen RTL Nieuws dat zij wettelijk gedwongen zijn om medewerking te verlenen aan grondhandel, omdat grond verkopen nu eenmaal legaal is.
Aanscherping wet niet nodig
In antwoord op Kamervragen van Faissal Boulakjar (D66) liet minister De Jonge (Wonen) in februari weten geen noodzaak te zien om de rol van notarissen bij grondhandel aan te passen. Of de notaris aan zijn zorgplicht heeft voldaan en zorgvuldig heeft gehandeld bij een grondtransactie is ter beoordeling van de tuchtrechter, aldus de minister. Deze toetst of een notaris heeft voldaan aan de informatieplicht en zorgplicht die voortvloeit uit het zijn ambt. De ‘omstandigheden van het geval’ zijn iedere keer verschillend en zorgen voor verschillen in uitspraken. Daarom is volgens De Jonge een aanscherping van de wet om meer uniformiteit in de beoordeling door tuchtrechters te bewerkstelligen niet nodig
