Marktplaats/Stokke (namaak kinderstoelen), Consumentenbond/Samsung (beveiliging van smartphones), Britt Dekker/GeenStijl (linken naar blootfoto’s) en Ziggo/BREIN (blokkeren van The Pirate Bay): het is maar een greep uit de geruchtmakende zaken waarmee informatierechtadvocaat Christiaan Alberdingk Thijm (Bureau Brandeis/Universiteit van Amsterdam) zich bezighield. “Ik ben gezegend met een hele mooie praktijk, maar ook ik moet voor elke zaak mijn stinkende best doen”, zo vertelt hij in een interview in het nieuwe nummer van Mr.
“Wees je ervan bewust dat regelgeving altijd achterloopt bij de feiten. Daarom is het verstandig om terughoudend te zijn met het introduceren van nieuwe regels”, aldus Alberdingk Thijm in antwoord op de vraag naar de belangrijkste uitdagingen in het informatierecht. “Een voorbeeld: er worden tal van regels geïntroduceerd om grote techbedrijven aan banden te leggen. Dat is op zichzelf goed, maar veel van die regels zijn niet alleen van toepassing op de grote jongens als Facebook en Youtube, maar op iedereen die een internetplatform heeft. De grote bedrijven hebben wel het geld om aan de regels te voldoen, en houden zo de macht in handen. Nieuwkomers worden in de kiem gesmoord. In mijn vakgebied is een belangrijk discussiepunt hoe we de grote techbedrijven moeten reguleren, terwijl we innovatie blijven stimuleren. Facebook heeft wereldwijd 2,3 miljard gebruikers! Alles wordt aan elkaar geknoopt via het internet of things. Algoritmes bepalen wat we kunnen en mogen doen, kunstmatige intelligentie wordt steeds meer ingezet. Onze rechtsstaat is gebaseerd op landen die regels stellen, maar in het digitale domein zijn er vijf grote spelers die zelf de regels maken, en als je iets van ze wilt dan zijn ze onbereikbaar. Grote bedrijven kunnen zich veroorloven de privacy van hun gebruikers aan hun laars te lappen.”
Tips
Voor lezers die veiligheidsmaatregelen willen nemen om hun privacy te beschermen heeft Alberdingk Thijm wel wat tips: “Voorkom dat er op internet een web van koppelingen ontstaat met informatie over jou. Gebruik bij aanmelding op sites niet je accounts van je e-mail en je Facebook door elkaar. Gebruik Google niet voor zoeken, e-mail en browser tegelijk. Gebruik ook eens Explorer om te browsen en Duck Duck Go om te zoeken. WhatsApp is van Facebook, dus als je Facebook gebruikt, kun je beter Signal gebruiken. Dat zijn heel makkelijke veiligheidsmaatregelen die je kunt nemen.”
Erdogan
Alberdingk Thijm deed talloze geruchtmakende zaken op het gebied van informatierecht, zoals Kazaa (auteursrecht en uitwisselingssoftware), Marktplaats/Stokke (namaak kinderstoelen), Consumentenbond/Samsung (beveiliging van smartphones), Britt Dekker/GeenStijl (linken naar blootfoto’s), Tommy Hilfiger/Facebook (namaakkleding) en Ziggo/BREIN (blokkeren van The Pirate Bay). “De grote gemene deler is dat hier verschillende rechtsgebieden samenkomen. Vaak speelt de inbreuk op auteursrecht een rol, en de vraag is wie daarvoor verantwoordelijk is. Wat is de verantwoordelijkheid van degenen die er indirect bij betrokken zijn? Zijn ze aansprakelijk, en welke maatregel moeten ze nemen? Moeten ze persoonsgegevens verstrekken van abonnees als die inbreuk plegen? Bij Ziggo/BREIN ging het om het afsluiten van het internetverkeer. Was Ziggo verplicht om een buitenlandse website (The Pirate Bay) af te sluiten voor Nederlandse gebruikers? Dan heb je het over dezelfde soort maatregelen die Erdogan in Turkije neemt, dus daar speelt ook de vrijheid van meningsuiting een rol.”
Pro deo
Alberdingk Thijm vindt dat hij gezegend is met een hele mooie praktijk. “Maar ook ik moet voor iedere zaak mijn stinkende best doen en dat is vaak niet genoeg voor een overwinning. Voor de NVJ deed ik in augustus de zaak over de schouw op de Brunssummerheide, voor de NVSA de procedure over het recht op verhoorbijstand van verdachten, voor Britten in Nederland een zaak over het Europees burgerschap na Brexit, voor Privacy First een zaak over het Snowden-afluisterschandaal. Voor al die zaken heb ik samen met mijn team keihard gevochten. We deden ze pro deo, daar besteden we als kantoor vijftien procent van onze tijd aan. Ik heb ze allemaal verloren. Principiële zaken over grondrechten die de kern van onze rechtsstaat raken. En ik ben ervan overtuigd dat ik ze had moeten winnen.”
Race naar de top
Alberdingk Thijm vertelt dat hij zich zorgen maakt over het imago van de advocatuur. “Banken, accountants, media et cetera. Veel beroepsgroepen zijn op de korrel genomen, maar wij zijn de dans ontsprongen.” De race naar de top in uurtarieven en salarissen gaat zich eens tegen de branche keren, voorspelt hij: “We zijn dienaar van het recht, we hebben het verschoningsrecht, dat brengt maatschappelijke verantwoordelijkheden mee. We moeten ons niet als ‘hired guns’ gedragen. Het spreadsheet-denken vertroebelt onze blik op de burger.”
Lees hier het hele interview.
