Geen uitstel, laatste waarschuwing, wél uitstel, allerlaatste waarschuwing… Het UBO-register, waarin rechtspersonen hun ‘uiteindelijk belanghebbenden’ ofwel ultimate beneficial owners moeten vermelden, is geen rustig bezit. In 2020 werd het na een lange aanloop ingevoerd. Een UBO is iemand met meer dan een kwart aandelen, eigendomsbelang of stemrecht in een rechtspersoon. UBO’s moeten worden opgenomen in het handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Kritiek
Van begin af aan is er echter kritiek geweest op het register vanwege de privacygevoeligheid. De persoonsgegevens van een UBO worden immers in een openbaar register opgenomen: eenieder kan tegen (geringe) betaling informatie opvragen bij de KvK. Afscherming van data is slechts mogelijk in een aantal uitgezonderde gevallen. De onafhankelijke stichting Privacy First verloor in november 2021 een hoger beroep bij het Haagse gerechtshof over de buitenwerkingstelling van de UBO-wetgeving.
Ongeldig
Maar omdat de plicht voortvloeit uit Europese regelgeving, is de kous daarmee niet af. Het Luxemburgse equivalent is afgeschoten door het Hof van Justitie van de Europese Unie, wat mogelijk gevolgen heeft voor Nederland. Volgens minister van Financiën Sigrid Kaag (D66) oordeelt de EU-rechter “kort gezegd dat de bepaling in de Europese antiwitwasrichtlijn, die regelt dat lidstaten moeten zorgen dat een ieder van het algemeen publiek toegang moet krijgen tot UBO-informatie, onvoldoende onderbouwd is en daarmee ongeldig is.”
KvK sluit de winkel
Daarmee is er in de eerste plaats werk aan de winkel voor de Europese wetgever, maar ook de rechtmatigheid van het Nederlandse register is nu hoogst onzeker. In opdracht van Kaag neemt de KvK tot nader order geen informatieaanvragen meer aan. Het register blijft dus bestaan, maar is de komende tijd niet voor het publiek raadpleegbaar. De minister treedt in overleg met de Europese Commissie over de consequenties.
