De Commissie-Van der Meer constateerde al dat de vergoedingen voor de sociale advocatuur in het personen- en familierecht het meeste achterblijven, iets wat door de betrokken partijen in het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand wordt onderkend. Daarom wordt, nu dit stelsel wordt ‘vernieuwd’ prioriteit gegeven aan de ontwikkeling van rechtshulppakketten voor echtscheidingen. Zo zet minister Dekker (Rechtsbescherming) tot en met 2024 19 miljoen euro in voor het personen- en familierecht. Daarvan komt een deel ten goede voor rechtshulpverleners die ouderschapsplannen opstellen. Een ander deel wordt (ook voor de periode tot en met 2024) beschikbaar gesteld om te stimuleren dat zaken minnelijk worden afgedaan, bijvoorbeeld door het voeren van viergesprekken tussen scheidende partners en hun rechtshulpverleners. Bovenop deze 19 miljoen maakt de minister maximaal 9 miljoen euro vrij.
Dejuridisering
Met deze 28 miljoen in het personen- en familierecht wil de minister stimuleren dat rechtshulpverleners zich inspannen om escalatie van echtscheidingsconflicten te voorkomen. Zo wordt de huidige korting afgeschaft voor rechtsbijstand in een echtscheidingsprocedure zonder tegenspraak (dat wordt dus beter beloond) en wordt een extra vergoeding betaald voor het opstellen van een ouderschapsplan bij een scheidingsprocedure. De verwachting is dat deze maatregelen bijdragen aan dejuridisering van conflicten en aan het bereiken van duurzame oplossingen.
Verkeerde prikkel
Uit het onderzoek van Van der Meer blijkt dat een prikkel is ontstaan in de vergoedingssystematiek bij scheiden met of zonder tegenspraak. Voor rechtsbijstandsadvocaten loonde het om een scheiding op tegenspraak te voeren. Er was zelfs sprake van een dubbele prikkel: het voeren van viergesprekken tijd vergt van een advocaat, maar als deze op niets uitlopen moet alsnog een procedure op tegenspraak worden gevoerd. Leidde de viergesprekken tot een convenant, dan werd de advocaat geconfronteerd met een lagere vergoeding dan bij een scheiding op tegenspraak (tien tegenover zeven punten). Kortom: procederen levert doorgaans meer op voor de advocaat, terwijl dit niet altijd in het belang is van de rechtzoekende. Met het opheffen van de korting wordt beoogd om de verkeerde prikkel weg te nemen en ruimte te bieden aan de advocatuur voor de-escalatie in het scheidingsproces.
Ouderschapsplan
Ook kunnen advocaten een aanvullende vergoeding tegemoet zien voor het opstellen van een ouderschapsplan. Daarmee wordt beoogd om, in aanloop naar het nieuwe stelsel van gefinancierde rechtsbijstand, advocaten en mediators beter in staat te stellen om gedegen ouderschapsplannen op te stellen. Een goed ouderschapsplan is in het belang van de rechtzoekende en kan bijdragen aan de-escalatie in de scheidingsprocedure en daarna.
Klik hier voor de Beleidsregel Aanvullende vergoedingen in scheidingsprocedures. De Raad voor Rechtsbijstand geeft een nadere toelichting.
