De maand mei is een goed moment om met pensioen te gaan met al dat mooie weer. Toch is er weinig van stilzitten gekomen. Ik had overmoedig al die uitnodigingen uit het buitenland aangenomen, en dus werd het toch nog heel druk.
Hackathons
Maar eerst even de uitslag van de Global Legal Hackathon. Mijn favoriet, een tool voor het opschonen van strafbladen, heeft niet gewonnen. De winnaars waren RightsNOW, een Amerikaans idee voor betrouwbare, consistente toegang tot juridische informatie, maar dan stemgestuurd, een team in Hong Kong met een browser plug-in die werkt met kunstmatige intelligentie en die mensen helpt door relevante stukken wetgeving te vinden, termen uitlegt en wetsteksten eenvoudig weergeeft voor gewone mensen, 2Sign uit Canada, een app die stemgestuurd snel en eenvoudig rechtsgeldige contracten kan maken, en LexLucid, een online community waar juristen consumentencontracten online kunnen beoordelen, en consumenten onderbouwde beslissingen kunnen nemen over de producten en diensten die zij gebruiken, en die bedrijven aanmoedigen om hun contracten eerlijk te maken.
Bij mijn afscheid hebben we ook een legal design thinking hackathon gedaan, waarbij vijf teams oplossingen bedachten voor problemen rond schulden en schuldhulpverlening. Dit is een groeiend probleem, waar de rechtspraak voortdurend mee geconfronteerd wordt, en zich ook ernstig zorgen over maakt. De aanwezigen op mijn afscheidsreceptie stemden daarna welk idee ze het beste vonden. Dat werd een affiche in de kroeg, dat waarschuwt dat veel alcoholconsumptie je meer schulden kan bezorgen. Mooi idee: de oplossing dicht bij het probleem aanbieden.
Op reis
Begin mei vertrokken wij naar Bologna. Daar kwam een internationaal researchteam bij elkaar – in het voormalige kantoor van Umberto Eco – om te bespreken was het nieuwe onderzoekprogramma moest worden. Het team was benieuwd naar onze ervaringen in KEI. Daarnaast wilde de faculteit Politicologie ook graag een college over digitaal procederen in het Engelstalige masterprogramma. Altijd leuk: lesgeven aan de oudste universiteit van Europa, waar de glossatoren aan het eind van de 11e eeuw begonnen met het vernieuwen van het Romeinse recht.
Snel door naar Londen, voor een conferentie over de toekomst van het recht, georganiseerd door het University College London. De aandacht gaat daar vooral naar het Online Court, waar proeven mee gedaan worden, maar dat verder wacht op de benodigde wetgeving. De regering is druk met Brexit. De besturing van de rechtspraak is daar verdeeld over verschillende gremia, dus ingewikkeld, en dat merk je bij zo’n operatie als het Online Court elke dag. Het andere online court, het Civil Resolution Tribunal in Vancouver, draait al een hele tijd in de praktijk, en is wereldwijd een voorbeeld voor online geschilbeslechting in de publieke sector. In Londen was goed te zien hoe daar de publieke sector steeds verder inkrimpt, zodat de rechtspraak met steeds minder middelen moet proberen om de rechtsbescherming overeind te houden.
Nog even KEI
Wie in april de NRC of het FD las kon makkelijk de indruk krijgen dat minister Dekker mijn project de nek om had gedraaid. Maar niets was minder waar, want dat kan de minister helemaal niet. De civiele handelsvordering wordt, als de stuurgroep dat in juni goed vindt, uitgerold naar de andere negen rechtbanken.
En ten slotte
Ik moest mijn pas en mijn kluissleutel nog inleveren. Ik had daarvoor een afspraak gemaakt, en toog opgewekt naar Utrecht met het vooruitzicht om nog even langs te lopen bij mijn team en dan de boel in te leveren bij security. Dat zat me niet glad. Mijn toegang tot het gebouw was geblokkeerd (hartelijk dank, Alberto Stegeman) en ik kwam er niet meer in. Wij van de rechtspraak hebben het vaak over toegang tot het recht. Ik moest denken aan de spreekuurrechter. Je kunt naar het spreekuur, maar alleen als je bij het Juridisch Loket bent geweest en daar een verwijzing van hebt gekregen. Ik vroeg me af of wij nog wel de geschikte partij zijn om het over toegang tot het recht te hebben als we zelf alles zo dichttimmeren.
En nu op naar Kosovo.
