Tsja. Dat was wel de overheersende gedachte na het bijwonen van de derde bijeenkomst van Dutch Legal Tech een groep mensen die zich bezighoudt met ‘legal innovation’. In het kantoor van Kennedy van der Laan werden dinsdag 27 mei zo’n 100 kennismanagers, uitgevers, advocaten, marketeers, aanbieders van diensten en een enkele journalist bijgepraat over de zegeningen van IBM’s Watson.
Watson is representant van de derde generatie computers die zich onderscheidt van de vorige generaties dat niet programmering aan de grondslag van zijn kennis ligt, maar leren. Watson wordt gevoed door het invoeren van eindeloze hoeveelheden informatie en leert vervolgens met behulp van experts de juiste antwoorden te geven op welke vraag dan ook. Vergelijk het met het leerproces van een kind. Je stopt er informatie in, en geeft feedback over wat het er mee doet. Dan wordt er verder geleerd etc etc. Een eindeloos herhaalde kring van observeren, interpreteren, evalueren en beslissen.
Ervaringen
De eerste ervaringen zijn inmiddels opgedaan in de Verenigde Staten. Beroemd is inmiddels het filmpje waarin Watson het opneemt tegen twee superspecialisten in een kennisquiz op tv. Watson wint met een straatlengte voorsprong. Het systeem bevindt zich nog steeds in een ontwikkelfase maar de eerste ervaringen, en dan met name op het terrein van de gezondheidszorg, zijn veelbelovend. Watson lijkt bij uitstek geschikt voor vakgebieden waar sprake is van veel veel opgeslagen informatie en heel veel experts. Geen wonder dat ook in de juridische wereld belangstelling wordt getoond. Toch staat Watson daar nog in de kinderschoenen. Veel verder dan een filmpje over een project aan de Universiteit van Toronto waaruit zou blijken dat Watson inmiddels het niveau van de advocaat-stagiaire zou hebben, kwam IBM-woordvoerder Mando Rotman nog niet.
Cijfers uit de VS tonen aan dat meer dan 30% van de advocaten hun tijd besteden aan research en dat vaak in meer dan de helft van de gevallen ongestructureerd wordt gezocht. Een virtuele assistent die direct een juist antwoord geeft op een vraag zou daarmee enorme tijdsbesparing kunnen bewerkstelligen.
Dominant
Dat systemen als Watson op de duur dominant zullen worden in kennisintensieve omgevingen, daar twijfelt eigenlijk niemand aan. De vraag die de naborrel domineerde was meer op welke termijn dit gaat gebeuren en voor welk soort organisaties Watson een aantrekkelijke optie zou zijn. Grootste struikelblok is nu nog de taal. Om werkelijk intelligent te functioneren moet Watson de taal tot in de finesses beheersen. Bij het Engels is dat nu al het geval, aan Spaans en Portugees wordt gewerkt. Maar gezien de omvang van het Nederlands taalgebied lijkt de invoering in ons land een kwestie van langere adem. Ook is nog niet duidelijk of Watson nu een toepassing is voor met name grotere kantoren of voor bijvoorbeeld de overheid. Want als het iets is voor advocatenkantoren, wie gaat dan het systeem de kennis bijbrengen? Is dat IBM, of een groot kantoor dat als business partner fungeert? En hoe kijkt de concurrentie daar dan tegenaan? Dus wellicht is het toch iets meer voor de overheid. Die erbij gebaat zou zijn, op allerlei terreinen, belasting, sociale zekerheid, juridisch, als de massaliteit aan ongestructureerde vragen op efficiëntere wijze beantwoord zou kunnen worden.
