Jammer dat deze zitting, als politierechter in de rechtbank Noord-Holland, echt uw allerlaatste was?
“Ja, het is jammer dat het nu is afgelopen. Ik was liever nog een tijdje doorgegaan. Het werk was leuk en ik had er nog lang geen genoeg van. Bovendien had de rechtbank mij graag gehouden.”
Ondanks uw jarenlange strijd voor aanpassing van de wettelijke leeftijdsgrens voor rechters (70 jaar), moest u per 1 januari 2020 uw toga aan de kapstok hangen. Voelde u zich een beetje Heintje Davids toen in september 2020 toch weer − met dank aan corona − als rechter mocht aantreden?
“Een Heintje Davids-gevoel had ik niet echt, vooral omdat ik het werk bij een andere rechtbank (Noord-Holland) deed dan waaraan ik jarenlang was verbonden (Amsterdam). Het was een nieuwe omgeving in een andere sfeer met – voor het grootste deel – mensen die ik nog niet kende. Ik had dan ook eerder het gevoel aan iets nieuws te beginnen. Bovendien was de werkomgeving erg plezierig.”
U voerde zelfs een rechtszaak over de wettelijke leeftijdsgrens. De Centrale Raad van Beroep vond niet dat sprake was van leeftijdsdiscriminatie. Was u erg teleurgesteld door deze uitspraak?
“Na de zitting bij de CRvB had ik het voor mij negatieve resultaat verwacht. Het was duidelijk dat de Raad er geen zin in had mij gelijk te geven. Wat mij teleurstelde, was dat de Raad in zijn uitspraak nauwelijks inging op de door mijn advocaat Wil Eikelboom aangevoerde argumenten die specifiek op het doorwerken als rechter-plaatsvervanger betrekking hadden. De uitspraak ging in feite vrijwel uitsluitend over het loslaten van de leeftijdsgrens van rechters in het algemeen. De essentie kwam daardoor niet uit de verf.”
De regeling die het mogelijk maakt dat rechters tijdelijk tot hun 73e kunnen doorgaan om achterstanden weg te werken wordt hoogstwaarschijnlijk verlengd. Een goede zaak, of had de leeftijdsgrens in deze tijden van rechterstekorten nog wel hoger mogen worden?
“De vraag stellen is haar beantwoorden. Met ‘ja’ dus. Dat men in de tijdelijke coronawet nog enigszins voorzichtig een – overigens niet onderbouwde – grens opnam, kon ik mij voorstellen. Maar nu, na ruim tweeënhalf jaar ervaring daarmee, had men best wat meer durf kunnen tonen, ook al omdat aan de inzet van pensionado’s schreeuwend behoefte bestaat. Dat men doorgaat, is dus een goede zaak, maar dat daarbij opnieuw een leeftijdsgrens wordt gehanteerd, vind ik een gemiste kans. Voor rechters-plaatsvervanger is die grens bovendien niet nodig; je kunt hen elk moment om elke reden bedanken.”
Wat gaat u het meeste missen van het rechtersvak?
“Het contact met allerlei soorten mensen met allerlei soorten problemen.”
Welke zaak die u als rechter heeft behandeld, zult u nooit vergeten?
“Er zijn diverse zaken die mij altijd zullen bijblijven. Een daarvan is de zaak die als de dubbele moord in Amsterdam-Noord bekendstond: de beestachtige afslachting van een ouder echtpaar, dat bij een inbraak onverwacht thuis bleek te zijn. Bijzonder was de zaak vooral omdat de (destijds 19-jarige) daders pas rond hun 35e gepakt en berecht werden na in de tussentijd een gewoon en zelfs delictloos leven te hebben geleid.”
Welke les zou u jonge rechters willen meegeven?
“Als je een vonnis hebt geschreven, bekijk het altijd langs twee criteria: (1) is het rechtvaardig? en (2) begrijpt de verliezer waarom hij in het ongelijk wordt gesteld? Als het antwoord op een of beide vragen ‘nee’ is, lees het vonnis dan nog eens goed en ga na of je het niet moet aanpassen.
Welk boek las u het laatst?
“Gentleman in Moscow van Amor Towles. Het is een humoristisch boek dat ook een mooi inzicht in het Moskou in de tijd van Stalin biedt.”
Met welke beroemdheid zou u een gevangeniscel willen delen?
“Barack Obama. Met hem raak je ongetwijfeld nooit uitgepraat over het leven, de wereldpolitiek en – vooral – Amerika, een land waar ook ik wortels heb en vaak kom. Bovendien is Obama een beschaafde man, die standpunten graag beredeneert.”
Als u het voor het zeggen had, dan ….?
“… zou ik een regeling willen ontwerpen en uitvoeren op grond waarvan in de rechterlijke macht de juiste persoon op de juiste plaats terechtkomt en kwaliteit vooropstaat. Dan zal het percentage rechtzoekenden dat over de behandeling door gerechten tevreden is (nu slechts 55 procent), ook stijgen.”
Benieuwd naar de studententijd van Willem F. Korthals Altes? Kijk hier.
