Rechtbanken en gerechtshoven kunnen elkaar straks makkelijker helpen als een gerecht te kampen heeft met een tijdelijk gebrek aan voldoende zittingscapaciteit. Dit blijkt uit een wetsvoorstel van minister Dekker (voor Rechtsbescherming) dat binnenkort voor advies naar de Raad van State gaat. De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) zet kritische kanttekeningen bij het voorstel van Dekker.
De minister wil belemmeringen wegnemen voor de gerechten om een zaak op een andere locatie te laten behandelen.
Sneller doorgaan
“Om een kwalitatief goede en toegankelijke rechtspraak te waarborgen wil ik zoveel mogelijk voorkomen dat de behandeling van een zaak vertraagt,” zegt de minister in een toelichting. “Als de gerechten elkaar makkelijker kunnen helpen, kan een rechtszaak sneller weer doorgaan. Dat is ook van belang voor rechtzoekenden.”
Jihadgangers
Allereerst komt er een structurele wettelijke voorziening voor de vier zogenoemde concentratierechtbanken (Amsterdam, Rotterdam, Oost-Brabant en Overijssel) waar gespecialiseerde strafzaken van het Landelijk Parket en het Functioneel Parket worden behandeld. Bijvoorbeeld zaken van terugkerende jihadgangers en de financiering van terrorisme. Het is niet altijd te voorspellen wanneer dergelijke zaken zich voordoen, terwijl het vanwege de aard en invloed van deze zaken belangrijk is dat er geen vertraging ontstaat. Door alle zittingsplaatsen van deze rechtbanken voor dit type zaken aan te wijzen als elkaars zittingsplaatsen kunnen aanbod en capaciteit makkelijker op elkaar worden afgestemd.
Daarnaast biedt het wetsvoorstel een oplossing voor plotselinge verhoogde instroom van zaken, langdurige personele onderbezetting of tijdelijk beperkte beschikbaarheid van zittingszalen.
‘Staatsrechtelijk zeer onwenselijk’
De NVvR is kritisch. Volgens het wetsvoorstel kan de minister een of meerdere gerechten aanwijzen ter tijdelijke ondersteuning van een ander gerecht, indien dit “noodzakelijk is als gevolg van een gebrek aan voldoende zittingscapaciteit”. De NVVR merkt op basis van een rapport van haar Wetenschappelijke Commissie op dat begrippen als “tijdelijk”, “noodzakelijk” en “gebrek aan voldoende zittingscapaciteit” ten onrechte niet nader zijn ingevuld, ook niet in de Memorie van Toelichting. “De minister kan deze begrippen dus naar eigen inzicht invullen,” schrijft de NVvR in een persbericht. “Het valt op dat de minister zelfs de desbetreffende gerechten niet behoeft te horen alvorens te beslissen. Zoals het artikel thans is geredigeerd, biedt het de politiek de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het rechterlijk domein. Dat is staatsrechtelijk gezien zeer onwenselijk.”
“Daarnaast,” vervolgt de NVvR, “staat deze ontwikkeling haaks op de behoefte van de rechtspraak en de politiek om de rechtspraak dichtbij de burgers te houden. Nabijheid en bereikbaarheid zijn essentieel voor de herkenbaarheid en het effect van gerechtelijke uitspraken voor de samenleving.”
Eenvoudige zaken
Binnen de huidige regels is het ook al mogelijk om zaken over te dragen. In juni werden 500 eenvoudige strafzaken van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden overgedragen naar het Haagse gerechtshof. Toen was er kritiek op de grote reisafstand die verdachten en advocaten moesten afleggen.
Lees hier het wetgevingsadvies van de NVvR.
Zie ook: https://www.mr-online.nl/nvvr-opent-de-aanval-op-verkeerstoren-henk-naves/
