Bij haar afscheid als bijzonder hoogleraar Faillissementsfraude heeft Tineke Hilverda op 1 juni de eerste ‘Landelijke Leidraad afwikkeling (fraude-)faillissementen’ gelanceerd. Minister Blok (Veiligheid en Justitie) nam de leidraad in ontvangst uit handen de scheidend hoogleraar aan de Radboud Universiteit. De nieuwe leidraad moet curatoren praktische handvatten geven om deze fraudegevallen snel te traceren en aan te pakken.
Recent onderzoek bevestigt dat bij een derde van alle faillissementen in Nederland sprake is van fraude. Tineke Hilverda was betrokken bij het wetgevingsprogramma om de bestrijding van faillissementsfraude gemakkelijker te maken. Op 1 juli 2017 wordt dit traject afgerond met de Wet versterking positie curator. Eerder was er een bestuursverbod voor frauderende bestuurders en kregen curatoren expliciet een fraude-signalerende taak.
Praktische handleiding
Met een praktische handleiding voor curatoren voegt Hilverda hieraan een instrument toe. Ze ontwikkelde dat in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie samen met een werkgroep van ervaren curatoren, rechters-commissarissen in faillissementen en forensisch accountants. Ook de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, de FIOD, de politie, enkele banken en het Ministerie van Veiligheid en Justitie hebben inbreng geleverd.
De handleiding omvat handvatten over hoe curatoren fraude kunnen traceren en de schade ongedaan maken. Er is ook een platform om praktische kennis en ervaringen te delen. Hilverda: “Een duidelijke handleiding is zeker nodig nu de curatoren expliciet een centrale plaats krijgen bij het opsporen van deze fraude.”
FIOD
Hoewel flinke stappen zijn gezet, moet er volgens Hilverda in de uitvoering nog flink wat gebeuren. Ze noemt enkele noodzakelijke maatregelen. “Onder de honderdduizend euro ligt de opsporingstaak nu bij de politie, maar die mist de capaciteit en deskundigheid.” Volgens Hilverda moet de opsporende taak geheel naar de FIOD en de specialistische parketten.
De curator krijgt nu expliciet een fraudesignalerende taak, maar het is nog niet altijd mogelijk om een voorschot te krijgen voor de uren die hij of zij maakt als er sprake lijkt van fraude en er kans is op herstel van de schade. Dat wringt en moet snel anders worden, meent de hoogleraar.
Landelijk bestrijdingsplatform
Ook op een ander vlak moet er acuut actie komen, vindt Hilverda. “Er zijn meer dan veertig bekende veelplegers-netwerken in Nederland, en die ‘fraudekraan’ staat dagelijks wagenwijd open. Het kost de samenleving vele honderden miljoenen per jaar. Ongelooflijk dat we daar als samenleving zo weinig aan doen.” Volgens Hilverda moet er een landelijk bestrijdingsplatform worden opgericht waarin wordt samengewerkt om die veelplegers verder crimineel handelen te beletten.
Tineke Hilverda werd in 2011 aangesteld als bijzonder hoogleraar Faillissementsfraude aan de Radboud Universiteit met als doel de bestrijding van faillissementsfraude op een hoger plan te brengen. De leerstoel is gesubsidieerd door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Op 1 juni 2017 nam zij afscheid met een symposium in Utrecht en de presentatie van deze Landelijke leidraad.
