De Advocatenorde heeft ten onrechte zijn plannen met het Advocatenblad niet vooraf voorgelegd aan de redactieraad van dit tijdschrift. Een mogelijk kort geding om de Algemene Raad (dagelijks bestuur van de Orde) alsnog hiertoe te dwingen (en de plannen vooralsnog terug te draaien) is daarom zeker kansrijk. Deze week vindt overleg plaats tussen Algemene Raad en de advocaten-redacteuren om de problemen te bespreken.
Volgens prof. mr Loe Sprengers, hoogleraar/advocaat op het gebied van medezeggenschapsrecht, zou de redactieraad in een kort geding tegen de Algemene Raad een goede kans maken. Sprengers vertegenwoordigde eerder dit jaar de redactie van de kranten van de Holland Media Groep in een vergelijkbare zaak.
Volgens hem heeft de rechter in zijn uitspraak nog eens bevestigd groot belang te hechten aan het redactiestatuut: “En hoewel een redactieraad in juridische zin eigenlijk niet bestaat, heeft de rechter heel duidelijk gemaakt dat de redactieraad zeker wel in rechte kan opkomen voor zijn belangen.”
Onafhankelijk?
Eerder meldden wij al dat de onafhankelijke positie van het Advocatenblad in het geding zou zijn met de overgang per 1 januari aanstaande van uitgever SDU naar Boom Juridische Uitgevers. Die speculaties blijken volkomen bewaarheid te worden na kennisneming van de open brief op de website van het Advocatenblad waarmee de advocaat-redactieleden van het blad protesteren tegen deze plannen. Die komen er op neer dat een eind komt aan de onafhankelijkheid en verschijningsvorm van het Advocatenblad, onder meer doordat de hoofdredacteur gaat rapporteren aan het hoofd communicatie van de Orde, dat het instituut van advocaten-redacteuren verdwijnt, dat het blad nadrukkelijk spreekbuis wordt van de Algemene Raad en dat de frequentie van het blad in snel tempo wordt teruggeschroefd naar uiteindelijk alleen een digitaal platform. Morgen, woensdag, staat het onderwerp op de agenda van het College van Afgevaardigden waarna donderdag een gesprek tussen Algemene Raad en de advocaten-redacteuren zal plaatsvinden. desgevraagd laat portefeuillehouder Bart van Tongeren via zijn woordvoerder weten geen commentaar te hebben.
Noord-Koreaanse toestanden
Blijkens een toelichting van Martijn Maathuis, woordvoerder namens de advocaat-redactieleden, is de wijze van (niet) communiceren van de Algemene Raad de raad in het verkeerde keelgat geschoten: “Wij zijn erg teleurgesteld in de hele gang van zaken. Als redactie vergaderen we regelmatig. Daar zijn dan ook Bart van Tongeren bij als portefeuillehouder communicatie vanuit de Algemene Raad en Lies Weitenberg als manager communicatie van de Orde. Dat de Orde plannen had werd wel meegedeeld, maar alles was steeds achteraf en wat deze plannen precies waren bleef vaag. Dit begon toen wij kennis namen van de ‘pitchbrief’ begin 2015: wij kregen deze nadat deze was verstuurd en zonder voorafgaand overleg. Het enige dat we toen van Van Tongeren hoorden was dat er geen Noord-Koreaanse toestanden zouden ontstaan. Ook de keuze voor Boom is ons pas achteraf als een voldongen feit meegedeeld. De Orde heeft de plannen inhoudelijk half november voor het eerst toegelicht en toen ook nog maar maar mondjesmaat en niet op schrift.”
Redactiestatuut
Mede naar aanleiding van de roerselen rond het opstappen van de vorige hoofdredacteur is de inhoud van het redactiestatuut eind 2013 flink aangescherpt. De onafhankelijkheid van de redactie staat daarbij voorop. De bepaling waar de redactieraad zich nu op beroept is dat de inhoud van het statuut slechts met instemming van driekwart van de leden kan worden gewijzigd. Maathuis: “Daar was Van Tongeren ook bij betrokken. En dat datzelfde statuut nu met voeten wordt getreden, verbaast ons zeer. Zo ga je gewoon niet met elkaar om. We worden verrast door oekazes vanuit de Algemene Raad die inhoudelijk niet worden onderbouwd. En wat we weten hebben we er echt uit moeten trekken. Ik ben bang dat de zaken al in een zo ver stadium zijn gevorderd, dat dit niet zo maar teruggedraaid kan worden en de continuïteit in gedrang komt. Dat bijvoorbeeld de hoofdredacteur zijn afscheid al heeft aangekondigd is een hele slechte zaak.”
Maathuis zegt dat de redactie zich niet verzet tegen veranderingen op zich: “Ik kan me voorstellen dat er iets moet veranderen. Wij willen ook een blad dat met z’n tijd meegaat. Ik hoor ook geluiden van advocaten die tegen de Orde aankijken als tegen de ANWB: ‘die pechhulp wil ik wel, maar de Kampioen mag je houden’. Je hebt toch een ‘captive audience’.”
Maathuis beaamt de constatering dat de open brief zich met name richt op het juridisch-inhoudelijke: “Het klopt dat we ons sterk beroepen op de inhoud van het redactiestatuut. Dat krijg je met advocaten. Die hebben heel sterk dat ‘afspraak is afspraak’-gevoel. De Algemene Raad wijkt eenzijdig van die afspraken af, en dat kan nu eenmaal niet. Je kunt alles veranderen, zelfs de inhoud van het statuut, maar niet zonder onze instemming en niet zonder uitleg. Ik wil niet op de zaak vooruitlopen, voorlopig kijken we niet verder dan donderdag, maar voor mij persoonlijk zie ik ook een stap naar de rechter als een mogelijkheid.”
Zie ook het weblog hierover van Mr.-hoofdredacteur Michiel van Kleef.
