Rechtszaken kunnen diep ingrijpen in het persoonlijk leven, hetgeen kan leiden tot hevige emotie. Geregeld komt het voor dat een betrokkene zich hierin verliest; zo bleek onlangs nog uit onderzoek van de Nederlandse Orde van Advocaten dat de helft van de advocaten in het afgelopen jaar geconfronteerd werd met agressie.
Enquête
Voor geraadpleegde deskundigen is dit kennelijk niet anders. Uit een recente enquête van het Landelijk Register van Gerechtelijke Deskundigen (LRGD) blijkt dat net geen meerderheid van de gerechtelijk deskundigen weleens onder druk is gezet, geïntimideerd, bedreigd of belaagd – verbaal, schriftelijk, fysiek, psychisch of anderszins.
693 respondenten vulden de vragenlijst volledig in. In de meeste situaties, zo’n veertig procent, is het resultaat van het onderzoek de steen des aanstoots. In een kwart van de gevallen klinkt het verwijt van partijdigheid, een vijfde betreft de competenties van de deskundige in kwestie, en twaalf procent van de druk is gericht tegen de persoon.
Ruggengraat
Gelukkig laten deskundigen zich niet zomaar van de wijs brengen. 86 procent geeft aan hun werk niet door dergelijk gedrag te laten beïnvloeden. Slechts vijf procent bekent dat een deskundigenoordeel is gewijzigd vanwege druk. Niettemin gaan onaangename ervaringen de meesten niet in de koude kleren zitten: iets meer dan de helft van de belaagden ondervindt hierdoor fysieke of psychische gevolgen en dertig procent overweegt een punt te zetten achter het werk als deskundige.
Verbetersuggesties
Nico Keijser, jurist-dataspecialist en een van de opstellers van de enquête, doet een aantal suggesties ter verbetering van de situatie. Zo zouden deskundigen zelf bijvoorbeeld discutabel gedrag moeten melden aan de opdrachtgever, advocaten hun cliënten duidelijk moeten maken wat mag en kan tijdens het onderzoek, de rechter de deskundige beter kunnen beschermen, en partijen zich minder hard mogen opstellen.
