Wie denkt dat het migratierecht louter bestaat uit het binnenlaten of uitzetten van vreemdelingen, die heeft het mis. Natuurlijk, wie door de voordeur naar binnen mag en wie daardoor juist naar buiten wordt gedreven, is nogal een elementaire onderdeel van het vreemdelingenrecht. Maar steeds vaker is er aandacht voor diegenen die binnen noch buiten zijn, zij die zogezegd op de drempel blijven staan. Het gaat dan om mensen die niet zijn toegelaten, maar ook niet kunnen worden uitgezet. Deze vreemdelingen bevinden zich in een tussenfase, met een duur antropologisch woord ook wel een liminale fase genoemd.
Steeds vaker blijkt dat mensen die op de drempel leven, wel degelijk enige aanspraken kunnen maken bij de staat die ze niet wil toelaten. Zo werd op 10 november de uitspraak van het Europees Comité voor Sociale Rechten openbaar, waarin Nederland veroordeeld werd voor schending van het Europees Sociaal Handvest. Lidstaten hebben volgens het Comité het recht om de toegang tot het grondgebied te controleren, maar dit betekent niet dat ze noodopvang mogen weigeren aan vreemdelingen die desondanks in het land verblijven (zie verder Verblijfblog.nl).
Zo hebben deze vreemdelingen recht op onderdak, kleren en voedsel, maar niet op een verblijfsstatus. Wel moet hen op grond van een andere recente uitspraak (HvJ 5 juni 2014, Mahdi t. Bulgarije) door de overheid een document worden verstrekt, waarin staat dat ze niet uitzetbaar zijn. Dat document heeft geen verblijfsrechtelijke consequenties. Wel zal het in de praktijk mogelijk tot gevolg hebben dat de vreemdelingenpolitie de vreemdeling niet snel nogmaals in vreemdelingenbewaring zal plaatsen om zijn vertrek voor te bereiden. Wellicht dat de vreemdeling door dit document wat meer met rust wordt gelaten, terwijl hij daar zo op de drempel blijft zitten.
De overheid probeert het vreemdelingenbeleid te structureren als een huis met één toegangsdeur. Mensen die binnen worden gelaten noch worden uitgezet, dralen in deze metafoor op de drempel, ze zijn binnen noch buiten. Maar nu blijkt het ingewikkelder te zijn. Sommige vreemdelingen staan juridisch gezien misschien op een drempel, ze bevinden zich feitelijk wel degelijk op het grondgebied. Ze zijn juist binnen én buiten het huis. Buiten voor wat betreft verblijfsaanspraken, binnen waar het gaat om enkele, wel erg basale, mensenrechten.
