Het kan niet uitblijven, reactie op de verschenen rapporten over de gefinancierde rechtsbijstand. Al eerder schreef ik dat de advocatuur ook naar zichzelf dient te kijken waar het de subsidieverstrekking betreft. Ik beperk mij tot het strafrecht waar ik zie dat niet altijd het belang van de cliënt en een goede rechtspleging voorop staat, maar het behalen van goede omzet eerder het hoofddoel lijkt te zijn. De advocaat is per slot van rekening ook ondernemer.
Ik ben een voorstander van specialisatie. Het is op zijn zachtst gezegd merkwaardig dat voor het doen van jeugdzaken of het bijstaan van slachtoffers op toevoegingsbasis allerlei vereisten worden gesteld, zoals een minimum aantal zaken alsmede opleidingspunten per jaar, maar dat een pas beëdigde stagiair die het vak strafrecht heeft gehaald een verdachte in een dubbele moordzaak kan bijstaan. Ik leg mijn oor geregeld te luister bij andere partijen in het strafrecht, zoals rechters, officieren en journalisten.
Een veel gehoorde klacht is dat men de kwaliteit zo wisselend vindt. Dat is ook degelijk het geval. Net zoals ik mij verre houd van een ingewikkelde echtscheiding zou een zich voornamelijk op het familierecht richtende collega niet ‘even een strafzaak’ erbij moeten doen. Naast kwaliteitseisen van advocaten die bepaalde rechtsgebieden bestieren is tevens een kritische kijk op de vergoeding van bepaalde werkzaamheden bittere noodzaak. Zo worden met grote regelmaat in grote strafzaken met meerdere verdachten vele getuigen gehoord.
De rechtbank wijst deze vaak toe in de zaken van alle verdachten met als gevolg dat er collega’s bij alle verhoren aanwezig zijn, ook al zijn deze totaal irrelevant zijn voor hun cliënten. De enige vraag die gesteld wordt is of de getuige desbetreffende cliënt kent. Een vraag waarop het antwoord al uit het dossier valt af te leiden, omdat er geen enkele connectie tussen de verdachte en de getuige valt te ontdekken. Zij strijken echter wel een vergoeding voor hun aanwezigheid op.
‘Verweer’ in deze is dat het niet is uit te sluiten dat de getuige opeens belastend gaat verklaren over deze voor hem klaarblijkelijk volslagen onbekende verdachte en dat om die reden hun aanwezigheid noodzakelijk is. De oplossing voor deze uitzonderlijke situatie is aanmerkelijk goedkoper en efficiënter dan de kosten van de aanwezigheid van deze raadslieden. Een dergelijke getuige kan in een later stadium alsnog in desbetreffende zaak worden gehoord.
Hier is overigens ook een taak voor de rechtbank weggelegd door kritischer te zijn bij het toewijzen van getuigen. Ander treffend voorbeeld is een collega die voor een politierechterzitting een viertal getuigen had opgegeven. Ondanks dat de officier van justitie ter zitting had aangekondigd tot een vrijspraak te requireren, handhaafde de raadsman zijn verzoek. Een dergelijk verhoor levert toch weer zo’n € 100,– per getuige op.
Gevolg was echter wel dat de getuigen dermate belastend verklaarden dat de verdachte alsnog werd veroordeeld… Met een gezelschap van gespecialiseerde advocaten die een goede rechtspleging hoog in het vaandel hebben staan, blijft de gefinancierde rechtsbijstand betaalbaar en is er nog steeds een prima boterham te verdienen.
